İTÜDERGİSİ/d, Cilt 10, Sayı 2 (2011)

Yazı Büyüklüğü:  Küçük  Orta  Büyük

Binek otomobillerde CO2 emisyon miktarının azaltılmasına yönelik stratejilerin değerlendirilmesi

Nilay AKGERMAN, İlker TOPÇU

Özet


Bu çalışmada önerilen hedef programlama modeli, binek otomobil üreticilerine yeni araç geliştirme veya mevcut araçlarının performanslarını iyileştirmeye yönelik stratejilerini oluştururken yol gösterecek niteliktedir. Modelin çalıştırılması neticesinde karar vericilere hedeflerine ulaşabilmeleri için araç portföylerinin hangi yakıt tipi, hangi motor tipi ve hangi egzoz tipi dağılımına sahip olmaları gerektiğinin yanı sıra ortaya koymuş oldukları stratejilerine yönelik de bir değerlendirme sunulmaktadır. Önerilen model, binek otomobillerde CO2 emisyon miktarını azaltma sorununa ait birbiri ile çelişen tüm hedefleri ve kısıtları dikkate almaktadır. Modelde yer alan hedeflerin ağırlıkları ise bir çok kriterli karar verme yöntemi olan analitik ağ süreci (ANP – Analytical Network Process) yönteminin uygulanması neticesinde elde edilmiştir. ANP yönteminin kullanılması ile birlikte hedef programlamanın en zor adımlarından biri olan hedeflerin önceliklendirilmesi veya ağırlıklandırılması aşaması sistematik bir yaklaşım ile oluşturulmuştur. Diğer taraftan, hedef programlamanın kullanılması ile bütçe, toplam yakıt kullanım miktarı, toplam araç sayısı gibi kısıtlar da göz önünde bulundurularak ANP yönteminin önemli dezavantajlarından bir tanesi ortadan kaldırılmıştır. ANP ve hedef programlamanın birarada kullanılmasının en önemli nedeni de bu şekilde birbirlerinin zayıf taraflarını ortadan kaldırabiliyor olmalarıdır. Oluşturulan model için sonrasında duyarlılık analizi yapılarak farklı durumlarda sonuçların nasıl değiştiği de incelenmiştir. Önerilen model diğer araç ve hatta diğer sektörler için de söz konusu araç tiplerine veya sektörlere ait dinamikler göz önünde bulundurularak ve bu dinamiklere göre revize edilerek kullanılabilir.

 

Anahtar Kelimeler: Çok kriterli karar verme, hedef programlama, ANP, CO2 emisyon salınım miktarının azaltılması.


Tam Metin: PDF