İTÜDERGİSİ/d, Cilt 10, Sayı 2 (2011)

Yazı Büyüklüğü:  Küçük  Orta  Büyük

Zeytinyağının aroma bileşenlerine göre kemometrik yöntemlerle tanımlanması

Huri İLYASOĞLU, Beraat ÖZÇELİK

Özet


Bu çalışmada, ülkemizin kalite ve ekonomik açıdan en önemli yağlık zeytin çeşitleri olan Ayvalık ve Memecik tipi zeytinlerinden elde edilen naturel sızma zeytinyağlarının aroma bileşenlerine göre karakterizasyonu ve sınıflandırılması kemometrik tekniklerden PCA (temel bileşen analizi) ve LDA (doğrusal ayırma analizi) yardımıyla gerçekleştirilmiştir. Zeytinyağlarında, lipoksigenaz metabolik yolu ile meydana gelen hekzanal, E-2-hekzenal, hekzanol, Z-3-hekzenol ve E-2-hekzenol bileşenlerinin aroma profilini oluşturan başlıca uçucu bileşenler olduğu saptanmıştır. Ayvalık tipi zeytinyağlarında terpenlerden limonen ve undekan tespit edilirken Memecik tipi zeytinyağlarında α-kopaen tespit edilmiştir. Ayvalık ve Memecik tipi zeytinyağlarının, hekzanal, E-2-hekzenal, E-2-hekzenol, 3-etil-1,5-oktadien ve linolenik asitten meydana gelen C6 bileşikleri toplamı pik alanı yüzdeleri arasındaki fark istatistiksel olarak önemli bulunmuştur. İki hasat sezonundan alınan örnekler ile yapılan çalışmada, hasat sezonları arasında E-2-hekzenal, Z-3-hekzenol, Z-3-hekzenil asetat, hekzil asetat ve linolenik asitten meydana gelen C6 bileşikleri toplamı pik alanı yüzdeleri arasındaki farklılıkların istatistiksel olarak önemli olduğu saptanmıştır. Memecik tipi zeytinyağlarının C6 bileşiklerinden E-2-hekzenal, hekzanol ve E-2-hekzenol pik alanı yüzdelerinin Ayvalık tipi zeytinyağlarına göre daha yüksek olduğu tespit edilmiştir. Temel bileşen skor grafiğinde, Ayvalık ve Memecik tipi zeytinyağlarının iki ayrı grup oluşturduğu gözlenmiştir. Doğrusal ayırma analizi sonuçlarına göre zeytinyağlarının doğru gruplara atanma oranı % 100 olarak bulunmuştur.

 

Anahtar Kelimeler: Zeytinyağı, aroma, Ayvalık zeytinyağı, Memecik zeytinyağı, kemometrik analiz.

Tam Metin: PDF