İTÜDERGİSİ/d, Cilt 9, Sayı 6 (2010)

Yazı Büyüklüğü:  Küçük  Orta  Büyük

Kuzey Anadolu Fayı'nın orta bölümündeki güncel tektonik aktivitenin belirlenmesi

Hakan YAVAŞOĞLU, Ergin TARI

Özet


Dünyanın en aktif yanal atımlı fay sistemlerinden birisi olan Kuzey Anadolu Fayı (KAF), doğuda Karlıova’dan başlar batıda Kuzey Ege Denizi’nde Saros Körfezi’ne kadar uzanır. Kuzey Anadolu Fay Zonu (KAFZ) içinde ağaç dalları şeklinde birçok yan kolu vardır ve bu yan kollar Anadolu’nun içlerine doğru uzanmaktadır. Tüm fay zonu sismik olarak aktif ise de, fayın aktivitesinin önemli bir bölümü ana kol üzerindedir. Kuzey Anadolu Fayı’nın orta kesiminde yan kolların keserek birbirinden ayırdığı birçok kıtasal blok vardır. Bölgedeki nispeten en büyük yan kollar inceleme için seçilmiş ve aralarındaki hareket belirlenmeye çalışılmıştır. Fay sistemlerinin güncel metotlarla izlenmesi 1980’li yıllardan sonra uydu jeodezisinde meydana gelen önemli ilerlemeler sayesinde mümkün olmuştur. Bu bağlamda, yersel tekniklerin yerini uzay ve uydu tekniklerinin alması genel fotoğrafın görülmesinde büyük kolaylıklar sağlamıştır. Bu çalışmada, jeodezik metotlardan GPS (Küresel Konumlandırma Sistemi) ve InSAR (Yapay Açıklıklı Radar İnterferometri) kullanılmıştır. Çalışmanın amacı iki metot ile sonuçlar üreterek karşılaştırmak ve/veya metotların zayıf yönlerini birbiri ile tamamlamak ve böylece bölgenin depremselliğini ortaya koymaktır. GPS ile kurulan jeodezik ağ dört yıl boyunca periyodik olarak ölçülmüştür. InSAR tekniği ile bölgeyi kapsayan görüntülerden interferogramlar oluşturulmuş ve görüntü alım zamanları arasında yüzeyde meydana gelen uydu bakış yönündeki değişimler hesaplanmaya çalışılmıştır. InSAR metodu atmosfer ve bölge topografyasına bağlı olarak istenen sonuçlara ulaşmamıştır. GPS sonuçlarının modellenmesi ile yan kolların ana kola göre nispeten yavaş olduğu belirlenmiştir.

 

Anahtar Kelimeler: Kuzey Anadolu Fayı, GPS, InSAR, deformasyon.


Tam Metin: PDF