İTÜDERGİSİ/d, Cilt 6, Sayı 1 (2007)

Yazı Büyüklüğü:  Küçük  Orta  Büyük

Nokta kaynaklı farklı çelik sacların yorulma dayanımlarının deneysel analizi

Ahmet AKKUŞ, Murat VURAL

Özet


Nokta direnç kaynağı, imalat sektöründe oldukça yaygın olarak kullanılan bir kaynak yöntemidir. Özellikle otomotiv ve beyaz eşya sektöründe imalatın en önemli aşamalarını bu kaynak yöntemi oluşturmaktadır. Bu tip bağlantılar, işletme sırasında statik ve dinamik yükler altında zorlanmaktadır. Özellikle dinamik yükler altında zorlanan bölgelerde oluşan hasar tipi oldukça kritik olup, bunlar yorulma hasarı olarak adlandırılırlar. Yorulma hasarı, malzeme içerisindeki bir hata veya süreksizlikten başlar, giderek ilerler ve sonunda hasarla sonuçlanır. Nokta kaynaklı bölgeler de, doğal bir çentik etkisi yapmaktadır ve dolayısıyla da yorulma hasarı açısından oldukça kritik bölgeler olarak karşımıza çıkmaktadır. İmalatta, sadece aynı özelliğe sahip saclar değil, maliyet ve konstrüktif açıdan farklı bileşime ve özelliğe sahip saclar da birbirleriyle nokta kaynağı yardımıyla kaynak edilmektedir. Bu tip nokta kaynaklı bölgelerde ortaya çıkabilecek problemlerin ve bunların yorulma dayanımlarının belirlenmesi büyük önem taşımaktadır. Bu çalışmada, galvanizli ve ostenitik paslanmaz çelik saclar, hem kendi aralarında hem de birbirleriyle nokta kaynağı ile birleştirilmişlerdir. Her malzeme kombinasyonu için 3 farklı nokta çapına sahip numuneler elde edilmiştir. Kaynaklı numunelere uzun ömürlü yorulma deneyleri yapılmış ve her deney numunesi için S-N (kuvvet – çevrim sayısı) eğrileri elde edilmiştir. Galvanizli çelik saclardan oluşan kaynaklı bağlantılar en yüksek yorulma dayanımına sahip bağlantılardır. En düşük yorulma ömrüne sahip bağlantı ise galvanizli çelik – ostenitik paslanmaz çelik sac bağlantılardır. Bu bağlantı tipi üzerinde, yorulma sonrası çekirdek çapı ölçümleri yapılmıştır. Bu bağlantı tipi için, Paris–Erdoğan çatlak ilerleme hızı bağıntısını veren malzeme sabitleri belirlenmiştir.

 

Anahtar Kelimeler: Paslanmaz çelik, galvanizli çelik, nokta kaynağı, yorulma.

 


Tam Metin: PDF