Tuz Gölü'ndeki su rezervi değişiminin çok zamanlı LANDSAT uydu görüntüleri ve eş-zamanlı yersel ölçmeler ile analizi
Özet
Bu makale, Tuz Gölü’ndeki suyla kaplı alanlarda meydana gelen zamansal değişimin eş-zamanlı uzaktan algılama verileri ile analiz edilmesini konu almakta olup iki aşamada gerçekleştirilmiştir: (1) Eş-zamanlı yer ve uydu verilerinin birlikte analizi (2) Çok zamanlı LANDSAT uydu verileri ile zamansal değişim analizi. Çalışmanın ilk aşamasında, Tuz Gölü ve yakın çevresinde ayrıntılı bir arazi çalışması yapılmış ve LANDSAT-5 uydusunun 16.05.2005 (saat:1031) tarihindeki üst geçişiyle eş-zamanlı olarak ve yer koordinatları el tipi GPS ile belirlenen noktalarda yersel spektroradyometre ölçmeleri gerçekleştirilmiştir. Uydu görüntülerinin işlenmesi aşamasında geometrik ve radyometrik düzeltme işlemleri gerçekleştirilmiştir. Geometrik düzeltme işlemi ile tüm uydu görüntüleri UTM (Universal Transverse Mercator) projeksiyon sistemine (36. Dilim) referanslandırılmıştır. Bu işlem esnasında karesel ortalama hata (KOH) tüm uydu verileri için ±0,5 pikselin altında bulunmuştur. Daha sonraki aşamada ise uydu verilerini yersel spektroradyometre ölçmeleri ile karşılaştırılabilir hale getirmek amacıyla radyometrik düzeltme işlemi gerçekleştirilmiştir. Bu aşamada, LANDSAT-5 TM uydu verisine ait parlaklık değerleri öncelikle radyans, daha sonra reflentans değerlerine dönüştürülmüştür. Radyometrik düzeltme işlemi sonrasında LANDSAT-5 TM uydu verisinden ve eş-zamanlı yersel spektroradyometre ölçmeleriyle elde edilen yansıma değerlerinin yüksek korelasyona (0.84<R2<0.97) sahip oldukları belirlenmiştir. Daha sonraki aşamada, çok zamanlı LANDSAT-5 uydu verileri ile zamana bağlı değişim analizi gerçekleştirilmiş ve Tuz Gölü’ndeki suyla kaplı alanların 1990-2005 yılları arasında 1/3 oranında azaldığı tespit edilmiştir. Göl çevresinde su kaynaklarının kullanımının kontrol altına alınması ve gölün (en az yılda bir kez olmak üzere) güncel uzaktan algılama verileri ile düzenli olarak izlenmesi önerilmektedir.
Anahtar Kelimeler: Tuz Gölü, uzaktan algılama, spektroradyometre, radyometrik düzeltme.
Tam Metin: PDF