İTÜDERGİSİ/d, Cilt 7, Sayı 2 (2008)

Yazı Büyüklüğü:  Küçük  Orta  Büyük

Nokta kuyruk modellemesi için bir dinamik düğüm noktası modeli

Hilmi Berk ÇELİKOĞLU, Ergun GEDİZLİOĞLU

Özet


Bu çalışmada; karayolu ağlarında akım yayılımını modelleyen ve bir dinamik ağ yükleme sürecinde tümleşik olarak kullanılabilen analitik bir dinamik düğüm noktası modeli yardımıyla, bağ girişlerinde meydana gelen nokta kuyruklanmanın modellemesi yapılmıştır. Önerilen dinamik düğüm noktası modelinin; bağ çıkış formülasyonu temelli bir karma-boyut bağ modeli bileşeni ve akım korunumu, kapasite, akım dağılımı ve negatif olmama kısıtlarını içeren bir düğüm noktası kuralları bileşeni vardır. Oluşturulan dinamik düğüm noktası formülasyonu, belirlenen kısıtlar altında benzetim yoluyla çözülmüştür. Nokta kuyruk varsayımı ile oluşturulan bağ modeli bileşeni; aşırı-doygun trafik akım durumunu değerlendiren bir yapıdadır. Zaman boyutunda yapılan ayrıklaştırma, aşırı-doygun duruma ilişkin konulan kapasite kısıtı ve düzgün ivmelenen taşıt hareketi varsayımı ile oluşturulan bağ modeli bileşeni, gerçekçi trafik akım dinamiklerinin temsiline olanak sağlamıştır. Bağ modeli ile belirlenen akımlar, düğüm noktası bileşenine girdi olmaktadır. Akımların düğüm noktası bileşeninde, önceden tanımlı dağılım oranları ve ayrılan bağ özellikleri ile işlenmesi ile ayrılan bağ giriş akımları hesaplanır. Modellenen nokta kuyrukların; i)  kapasitenin aşıldığı herhangi durumda ve ii) modeli çözmek için zaman düzeyinde yapılan ayrıklaştırmaya bağlı olarak, bir önceki hesaplama anından arta kalan akım hacmi varolduğu durumda belirdiği varsayılmıştır. Nokta kuyruk modellemesi için önerilen yeni dinamik düğüm noktası modeli, karma-boyut yaklaşımı temeli üzerinde yapılandırılmış tek düğüm noktası modelidir. Yeni modelin aşırı-doygunlukta gerçekçi sonuçlar verdiği görülmüştür.

 

Anahtar Kelimeler: Ulaştırma ağı, trafik akımı, düğüm noktası modeli, benzetim.


Tam Metin: PDF