İTÜDERGİSİ/d, Cilt 8, Sayı 4 (2009)

Yazı Büyüklüğü:  Küçük  Orta  Büyük

Tedarik Zinciri Planlamaya olabilirsel doğrusal programlama yaklaşımı

Özgür KABAK, Füsun ÜLENGİN

Özet


Son yıllarda, küreselleşmeyle artan rekabet ile birlikte, Tedarik Zinciri Planlamanın (TZP) önemi artmaktadır. Bu nedenle; TZP’de stratejik kararlarının verilmesi çok büyük önem taşımaktadır. Gerçek problemlerin hepsinde görüldüğü gibi, tedarik zincirinin ilgili süreçlerinde de belirsizlikler ile karşılaşılmaktadır. Bundan ötürü; TZP modellerinde belirsizliklerin göz ardı edilmemesi gerekmektedir. Literatürde TZP’deki belirsizlikleri modelleyen çalışmalarda uzun dönemli stratejik kararların kesin olarak verildiği ve bunların orta ve kısa vadede revize edilmeleri gerektiği tespit edilmiştir. Bu çalışmada, uzun dönemli kaynak atama, ürün tedariki ve üretim kararlarının verilebilmesi için bir Olabilirsel Doğrusal Programlama (ODP) modeli geliştirilmiştir. ODP modelini kullanmanın temel amacı, tedarikçi ilişkilerinde ve üretim planlamada esneklik sağlamak üzere bulanık kararların verilmesini olanaklı kılmaktır. Bu yüzden önerilen ODP’de, sadece talep ve verim oranları gibi kritik TZP girdileri değil aynı zamanda satış miktarı, üretim miktarı ve tedarik miktarı gibi karar değişkenleri de bulanık kabul edilmiştir. Önerilen ODP’nin amacı firmanın tedarik zinciri faaliyetleri sonucunda oluşan kârı en büyüklemektedir. Çalışmada ODP’yi çözmek için DP modeline çevrilmesi önerilmiştir. Bu amaçla girdi parametreleri ve karar değişkenleri üçgen bulanık sayılar ile ifade edilmiştir. ODP’de önerilen amaç fonksiyonu ve kısıtlar, üçgen bulanık sayılar için geliştirilen toplama ve çarpma işlemleri ile büyüktür/küçüktür ilişkileri ile DP’ye çevrilmiştir. Çalışmada ayrıca önerilen modelin etkinliği hipotetik bir örnek üzerinde gösterilmiştir.

 

Anahtar Kelimeler: Tedarik Zinciri Planlama, olabilirsel doğrusal programlama, bulanık modelleme.


Tam Metin: PDF