İTÜDERGİSİ/d, Cilt 7, Sayı 6 (2008)

Yazı Büyüklüğü:  Küçük  Orta  Büyük

Güncel global potansiyel modellerin yersel veriler ile test edilmesi

Bihter EROL, Rahmi N. ÇELİK, Michael G. SIDERIS

Özet


Bu çalışmada gravite alanı belirleme amaçlı GRACE ve CHAMP uydularının verileri ile hesaplanan güncel global potansiyel modellerin (GGM02S, EIGEN-CHAMP03S, EIGEN-CG03C ve EIGEN-GL04C) Türkiye’deki performansları test edilmekte ve Türkiye bölgesel geoidi TG03’ün hesaplanmasında referans olarak kullanılmış EGM96 global potansiyel modeli ile karşılaştırılmaktadır. TG03 geoit modeli gravimetrik yöntemle belirlenmiştir ve Türkiye’deki jeodezik çalışmalarda kullanılmaktadır. Modelin mutlak doğruluğu desimetre mertebesindedir. Bu çalışmada amaç, farklı global potansiyel modeller ile Türkiye’de gravite alanının uzun dalga boylu bileşenindeki iyileşmenin araştırılmasıdır. Bu amaçla, farklı maksimum derecelerden küresel harmonik eşitlikler ile ifade edilen potansiyel modeller kullanılarak hesaplanan gravite anomalileri ve geoit yükseklikleri sırasıyla yersel gravite verileri ile ve GPS/nivelmandan elde edilen geoit yükseklikleri ile karşılaştırılarak test edilmiştir. Bunun yanı sıra yersel gravite anomalileri ve global potansiyel modeller kullanılarak bölgesel geoit modelleri hesaplanmış, global potansiyel modellerin gravimetrik bölgesel geoit modellerinin doğruluğuna katkısı böylelikle de test edilmiştir. Bunun için hesaplanan bölgesel gravimetrik geoit modellerinden türetilen geoit yükseklikleri bağımsız GPS/nivelman verileri ile karşılaştırılarak Türkiye geoidi için en uygun global potansiyel model belirlenmeye çalışılmıştır. Çalışmanın sonuçlarının presizyonlu Türkiye bölgesel geoidinin gelecek versiyonunun hesaplanmasında referans model olarak kullanılmak üzere en uygun global potansiyel modelin seçilmesinde faydalı olması beklenmektedir.

 

Anahtar Kelimeler: Global potansiyel model, CHAMP, GRACE, bölgesel gravimetrik geoit modeli, yersel gravite anomalileri, GPS/nivelman.


Tam Metin: PDF