İTÜDERGİSİ/d, Cilt 10, Sayı 4 (2011)

Yazı Büyüklüğü:  Küçük  Orta  Büyük

Silindirik bir sıvı tankının oturma performansının belirlenmesi

Berrak TEYMÜR, Erdem ÜNCÜ

Özet


Geniş çaplı ve esnek taban özelliklerine sahip silindirik tank yapıların tasarımında, problemli zeminlerde iyileştirme gerekliliği ortaya çıkması durumunda, alanın genişliğine bağlı olarak ıslah maliyeti yüksek olmaktadır. Bu tip yapıların geoteknik açıdan analizinde, gerek taşıma gücü gerekse oturma kriterlerinde sınır değerler, yapısal bütünlük performansı yönünden ele alınması gerekmektedir. Tank oturmaları zeminin göçmeye karşı güvenliğine göre daha önemli ve esas tasarım koşuludur. Oturmalar aynı zamanda komşu yapıları ve boru bağlantılarını olumsuz yönde etkileyebilmektedir. Tank yapısı altında gerçekleşen oturmalara bağlı olarak üstyapı formunda deformasyonlar meydana gelmektedir. Deformasyon derecesine bağlı olarak yüzer çatılı sistemlerde, çatı sisteminin sıkışmasına ve sistemin çalışmamasına neden olabilmektedir. Zeminin sıvılaşmasına ve sıvılaşan tabaka kalınlığına bağlı olarak deformasyonlar meydana gelecektir. Yapının esnek olması nedeniyle, deprem yüklerine bağlı olarak, büyük deplasman ve deformasyonlar oluşacak yapıda yıkılma veya hasar oluşmasa dahi yapısal sistemde arızalar meydana gelebilecektir. Bu çalışma kapsamında, tank yapıları için özellikle kritik olabilen oturmalar ele alınmıştır. Literatürde silindirik tank yapıları için verilen, oturma limit değerleri ve bu değerler dikkate alınarak, siltli kil kum tabakalı bir zeminde yer alan silindirik tank yapısı için analiz yapılmıştır. Yapılan hesaplar sonucu oturmalar silindirik tankın bazı noktalarında izin verilebilecek değeri aşmaktadır. Ayrıca tank ekseni boyunca meydana gelen düzlemsel oturma, merkez noktada hesaplanan oturma ile karşılaştırılıdığında çanaklanmaya bağlı olarak oturma meydana gelmiştir. Meydana gelicek oturmaları önlemek için zemin iyileştirilmesi önerilebilinir.

 

Anahtar Kelimeler: Silindirik tank, oturma, taşıma gücü.

Tam Metin: PDF