Aksiyomlarla Tasarım (AT) yöntemi, tasarım süreçleri için bilimsel ve sistematik bir temel oluşturmak amacıyla geliştirilmiş bir yöntemdir. Yöntem “bağımsızlık aksiyomu” ve “bilgi aksiyomu” olmak üzere iki aksiyom içerir. Yöntemin ana amacı; tasarımcıları daha yaratıcı yapmak, rastsal tarama süreçlerini azaltmak, deneme yanılma süreçlerini minimize etmek ve en iyi tasarımın seçimine yardımcı olmaktır. Yöntem, literatürde ürün tasarımından sistem tasarımına kadar geniş bir uygulama alanına sahiptir. Bu çalışmada, tasarım aksiyomlarının bulanıklaştırılarak uygulama alanlarının genişletilmesi hedeflenmiştir. Bağımsızlık aksiyomunun bulanıklaştırılması tasarım matrisindeki zayıf ve güçlü ilişkilerin dikkate alınmasına, farklı tasarım parametreleriyle oluşturulan tasarımlardan iyi olanının seçimine ve tasarım parametrelerinin önem derecelerinin belirlenmesine yardımcı olur. Çalışmada ayrıca, sadece seçim amaçlı kullanılan bilgi aksiyomu, çeşitli karar verme problemlerinin çözümünü içerecek şekilde geliştirilmiştir. Karar verme problemleri, beklenen değer, kesin değer ve sıralama problemleri olarak çeşitli sınıflara ayrılmış ve bilgi aksiyomunun kullanımı için problem türlerine göre fonksiyonel gereksinim tanımları yapılmıştır. Böylece, geliştirilen bilgi aksiyomu, karar vericinin beklentisini dikkate alan ve çeşitli karar problemlerine uygulanabilen etkin bir karar verme aracı haline dönüştürülmüştür. Ayrıca yöntem, aynı problemde yer alan rasyonel değerlendirmeleri de dikkate alarak çözüm sunabilecek şekilde geliştirilmiştir. Bir diğer iyileştirme ise; sadece kıyaslama aracı olarak kullanılan tasarıma ait bilgi içeriği değeri çalışma kapsamında geliştirilerek tasarıma ait başarım oranı tanımı yapılmasıdır. Geliştirilen yöntem binek otomobiller için gösterge tasarımına uygulanmıştır.

Anahtar Kelimeler: Aksiyomlarla tasarım, bulanık mantık, gösterge tasarımı.