İTÜDERGİSİ/d, Cilt 9, Sayı 6 (2010)

Yazı Büyüklüğü:  Küçük  Orta  Büyük

İnce taneli kuma sahip sahillerde sahil drenajının erozyona etkisinin deneysel olarak incelenmesi

Şenol DÜNDAR, M. Sedat KABDAŞLI

Özet


Plajlar ince kumlardan iri kayalara kadar değişen büyüklükte kayaların birikmesiyle oluşmuş jeolojik bölgelerdir. Plajlar kara, hava ve deniz birleşiminde yer almakta olup morfolojileri dalga mekaniği, katı madde özellikleri ve mekaniği, plaj yeraltı suyu akımı ve mekaniği ile rüzgar etkilerinin etkileşimine bağlıdır. Sahil drenajı, sahil altına yerleştirilen perfore drenaj boruları vasıtasıyla dalga ve yeraltı sularının drene edilmesi ve böylece yeraltı su seviyesinin düşürülmesi ile sızma oranının arttırılması prensibine dayanır. Araştırmada ince taneli kuma sahip sahillerde sızma oranının arttırılması ile erozyonun nasıl değişeceği deneysel olarak incelenmiştir. Çalışmanın amacı değişik dalga özelliklerinin etkisinde drenaj borusunun farklı konumlarında profil şeklinin ve drenaj debisinin tayin edilmesidir. Bu amaçla fiziksel bir model geliştirilmiş ve basit analitik çözümler önerilmiştir. Bu çalışmalar daha sonra düzenli dalga koşullarında yapılan laboratuvar çalışmaları ile karşılaştırılmıştır. Drenaj debisinin tahmini, inşaa edilecek su toplama kuyusunun hesabında ve bu kuyudan suları denize deşarj edecek pompa kapasitesinin tayininde kullanılmaktadır. Öte yandan, değişik dalga ve drenaj borusu yerleşim yerleri için erozyon alanının tahmin edilmesi, kıyı duvarları ve kıyı kaplamaları gibi çeşitli yapıların stabilitelerinin belirlenmesi açısından önemlidir. Bu çalışmada hem drenaj debisi hem de erozyon alanı parametrelerinin tahmini için denklemler önerilmiştir. Sahil drenajı ile erozyon alanında azalma yaşanmıştır. Bunun nedeni olarak yer altı su seviyesinin düşmesi ile sızma oranında artma ve buna mukabil katı madde efektif ağırlığında artış söylenebilir. Profil verileri incelendiğinde erozyon alanındaki artışın en önemli nedeni ise dalga tırmanma yüksekliğinde yaşanan azalma görülmüştür.

 

Anahtar Kelimeler: Sahil drenajı, erozyon, stabilizasyon.


Tam Metin: PDF