Tekerlek izi oluşumu (oluklanma), esnek yol üstyapılarında görülen önemli bozulma türlerinden biridir. Taşıt tekerleklerinin yola değdiği bölümlerde, yol boyunca oluşan düşey kalıcı deformasyonlar olarak tanımlanır. Tekerlek izi oluşumu yolun enine düzgünlüğünün bozulmasına neden olur. Enine düzgünlüğü kabul edilebilir bir sınırın üzerinde bozulan bir yol, konfor ve güvenlik yönünden büyük sorunlar ortaya çıkarır. Ağır taşıt sayılarındaki artış, bunların taşıma sistemlerinin değişmesi, dingil ağırlıklarının ve lastik iç basınçlarının artması gibi değişmelere bağlı nedenlerle, yollardaki bozulmalar hızla artmıştır. Yollarda görülen bozulma türleri; kalıcı deformasyonlar (tekerlek izi, çökme, kabarma, yığılma, ondülasyon), çatlamalar (yorulma ve termal) ve ayrılmalar (sökülme, soyulma)’dır. Bu bozulmalar arasında tekerlek izi oluşumu, son yıllarda dikkate alınması gereken en önemli sorun haline gelmiştir. Tekerlek izi oluşumuna neden olan başlıca faktörler, yukarıdaki gelişmelere ek olarak, ticari taşıtların yasal sınırın üzerinde yüklenmesi, bunların düşük hızla hareket etmesi, uzun süreli veya durağan yükler, aşırı yük tekrarı, trafik yüklerine ve iklim koşullarına uygun olmayan malzeme kullanımı, tasarım ve yapım hataları olarak sıralanabilir. Bu çalışmada, bitümlü sıcak karışımlardaki tekerlek izi oluşumunda etkili faktörler, dış faktörler ve iç faktörler olmak üzere iki grupta incelenmiştir. Dış faktörler; araç faktörleri, iklim koşulları ve yol geometrik parametreleridir. İç faktörler ise; agrega, bitümlü bağlayıcı, bitümlü sıcak karışım bileşimi ile tasarım ve yapım hatalarıdır. Çalışmanın sonunda tekerlek izi oluşumunu azaltmaya yönelik öneriler sunulmuştur.

Anahtar Kelimeler: Tekerlek izi, kalıcı deformasyon, bitümlü sıcak karışım.