İTÜDERGİSİ/d, Cilt 9, Sayı 1 (2010)

Yazı Büyüklüğü:  Küçük  Orta  Büyük

Ayrık Olay Sistemlerinin kontrolü için bir modelleme ve gerçekleme yöntemi

İbrahim Tolga HASDEMİR, Salman KURTULAN, Leyla GÖREN

Özet


Sonlu durum makineleri ya da otomatlar, Ayrık Olay Sistemlerinin (AOS) analiz, tasarım ve kontro-lüne yönelik formal yöntemlerin yer aldığı uygulamalarda yaygın olarak kullanılmaktadır. Ayrık olay sistemlerinin geribeslemeli kontrolü için kuramsal bir yapı tanımlayan Üstdenetim Kuramı ve bu kurama ilişkin uygulamalar buna örnek olarak verilebilir. Otomatın standart tanımının, tasarıma ilişkin ayrık olay sistem davranışını ifade edebilmesine rağmen, zamanlama ve sayma gibi bazı davranışları bu modelleme biçimi ile ifade etmek kolay değildir. Bu çalışmanın temel amacı, AOS davranışlarının, özel olarak kontrole yönelik davranış kurallarının tasarımını ve ifadesini mümkün kılan durum tabanlı bir modelleme biçiminin geliştirilmesi ve bu modele dayanarak tasarlanmış davranışın uygulanabilmesi için bir yöntemin elde edilmesidir.  ZS-otomat olarak anılan yeni mo-delleme biçimi, uygulamada sıklıkla karşılaşılan zamanlama ve sayma davranışlarının durum gös-terimi ile ifade edilmesini mümkün kılan Zamanlama ve Sayma Yapısına sahiptir. Modelin önemli bir özelliği, gerçekleme aşamasında kullanılan teknolojik araçlarda doğrudan uygulanabilecek yapısal bileşenler içermesidir. Bu çalışmada, modelleme biçiminin yanı sıra, bir gerçekleme yöntemi de tanıtılmaktadır. Gerçekleme yöntemi, ele alınan bir AOS için tasarlanmış kontrolörün ya da üstdenetleyicinin Programlanabilir Lojik Kontrolörlerle (PLC) gerçeklenmesine yönelik adımları sistematik olarak tanımlamaktadır. Yöntemin, tasarım davranışını yanlış olarak gerçeklemeye neden olan “çığ etkisi” adlı bir problem için çözüm oluşturduğu da gösterilmiştir. Geliştirilen yöntemle, tasarımda öngörülen zamanlama ve sayma davranışları, PLC’lerde kullanılan Zamanlayıcı ve Sayıcı bloklarını doğrudan kullanılmasını mümkün kılmaktadır. Sistematik olarak tanımlanan bu yöntem, programlanarak otomatik kod üretimini mümkün kılan bir yapıdadır. 

 

Anahtar Kelimeler: Ayrık olay sistemleri, gerçekleme, Programlanabilir Lojik Kontrolör.


Tam Metin: PDF