Sirkülasyonlu akışkan yataklı yakıcıların dizaynı; kömürün yüksek bir verimle yakılması ve baca gazı emisyonlarının kabul edilebilir seviyelerde tutulması için oldukça önemlidir. Bununla beraber, sirkülasyonlu akışkan yataklı yakıcıların optimum tasarım ve işletme parametrelerinin tespitinde, gerçek boyuttaki yakıcılarla çalışmanın gerek zaman ve ekonomiklik, gerekse uygulama açısından pratik olmayacağı açıktır. Bu nedenle, geliştirilen bir model ile sirkülasyonlu akışkan yataklı kömür yakıcılarında etkin olan tasarım ve işletme parametrelerinin tespiti ve sistemin optimum çalışmasını sağlayacak gerekli parametrelerin belirlenmesi mümkün olacaktır. Bu amaçla, bu çalışmada kömür yakan sirkülasyonlu akışkan yataklı yakıcılar için dinamik iki boyutlu bir model geliştirilmiştir. Model sonuçları Gazi Üniversitesi Isıl Güç Labaratuvarı’ndaki 50 kW’lık pilot sirkülasyonlu akışkan yatak yakıcı ve 18 Mart Çan Termik Santrali’nde bulunan 160 MW’lık bir sirkülasyonlu akışkan yatak yakıcının test sonuçları ile karşılaştırılmıştır. Model sonuçlarının küçük ve büyük ölçekli yatak test sonuçları ile göstermiş olduğu uyum modelin geçerliliğini kanıtlamıştır. Modelde ayrıca sirkülasyonlu akışkan yataklı yakıcılar için yakıcı verimi tanımlanarak, küçük ve büyük ölçekli yataklar için hava fazlalık katsayısının yakıcı verimi üzerindeki etkileri; farklı yatak basınç değerleri için incelenmiştir. Genel olarak hava fazlalık katsayısının pilot ve endüstriyel ölçekli yatakta verimi olumsuz etkilediği görülmekle beraber hava fazlalık katsayısı sabit tutulurken artan basıncın yatak içerisindeki yanmayı iyileştirdiği ve pilot ölçekli yatakta yakıcı verimi üzerinde belirgin bir değişime sebep olmazken endüstriyel ölçekli yatakta basıncın etkisinin daha fazla olduğu görülmüştür.

Anahtar Kelimeler: Sirkülasyonlu akışkan yatak, temiz enerji teknolojileri, yakıcı verimi.