İTÜDERGİSİ/d, Cilt 7, Sayı 3 (2008)

Yazı Büyüklüğü:  Küçük  Orta  Büyük

Üçlü diyagram yöntemi ile dalga karakteristiklerinin tahmini

Mehmet ÖZGER, Zekai ŞEN

Özet


Dalga enerjisinin tahmini için belirgin dalga yüksekliği ve ortalama dalga periyotlarının bilinmesi gereklidir. Bu iki değişken aslında feç uzunluğu, rüzgâr esme süresi ve rüzgâr hızına bağlı olarak değerler almaktadır. Belirli bir feç mesafesi boyunca ve belirli bir süre zarfında sabit bir hızda esen rüzgarın ortaya çıkardığı dalga yüksekliği ve periyodunu tahmin etmek için bir çok yaklaşım geliştirilmiştir. Burada ilk defa üçlü diyagram modeli yardımıyla rüzgâr hızı, feç mesafesi ve esme süresi gibi büyüklüklerden dalga yüksekliği ve periyodu tahmin edilmeye çalışılacaktır. Üçlü diyagram yönteminin esası jeoistatistiksel ilkelere dayanmaktadır. Jeoistatistikte yatay ve düşey eksenler konumu belirtirken bunları dik kesen üçüncü eksen ise bölgesel değişkeni göstermektedir. Benzer olarak bu çalışmada yatay ve düşey eksenler modele ait girdi değişkenlerini temsil ederken, bunlara dik olan eksende ise elde edilmek istenen çıktı değişkeni yer almaktadır. Daha sonra bu tahminler kullanılarak dalga enerji miktarları elde edilecektir. Bu yöntem girdi ve çıktı değişkenleri arasında doğrusal olmayan ilişkiler kurabilirken tahmin sonuçlarını oldukça geliştirebilmektedir. Elde edilen sonuçlar literatürde mevcut bulunan JONSWAP formülleri ile karşılaştırılmıştır. Yöntemin uygulanması için Ontario gölünde ölçülmüş saatlik rüzgâr ve dalga verileri düzenlenerek kullanılmıştır. Veriler eğitim ve test verisi olarak iki kısma ayrılmıştır. Önerilen yöntemin dalga karakteristiklerini tahmin etmekte klasik formüle göre çok daha iyi olduğu çeşitli grafik ve nümerik gösterim şekilleri ile ortaya konulmuştur.

 

Anahtar Kelimeler: Dalga enerjisi, belirgin dalga yüksekliği, ortalama dalga periyodu, Kriging, jeoistatistik, optimum enterpolasyon, tahmin.


Tam Metin: PDF