İTÜDERGİSİ/d, Cilt 8, Sayı 5 (2009)

Yazı Büyüklüğü:  Küçük  Orta  Büyük

Yarı-rijit kiriş-kolon birleşimli ince levhalı bir çelik perdenin tersinir yükler altında davranışı

Cüneyt VATANSEVER, Nesrin YARDIMCI

Özet


İnce levhalı çelik perdeler, büyük başlangıç rijitliğine ve yüksek süneklik ile birlikte büyük enerji sönümleme kapasitesine sahip olmaları nedeniyle oldukça etkili yatay yük taşıyıcı sistemlerdir. Çok katlı, levhalı bir çelik perde, ince çelik levhalar ile bu levhaların bağlandığı kolon ve kiriş elemanlardan oluşmaktadır. Bu araştırma kapsamında, yarı-rijit kiriş-kolon birleşimleri içeren ince levhalı çelik perdelerin tersinir yükler altında davranışlarını anlayabilmek amacıyla deneysel bir çalışma yürütülmüştür. Deney numunesi olarak 1/3 ölçekli, tek katlı ve tek açıklıklı çelik perde kullanılmaktadır. Kolon eksenleri arasındaki mesafe 1800 mm, kiriş eksenleri arasındaki yükseklik ise 1200mm'dir. İnce levha kalınlığı 0.50 mm olarak belirlenmiştir. Deney, tersinir yükleme altında ATC-24 esas alınarak gerçekleştirilmiştir. Numunenin deney sırasında sergilediği davranışı tanımlayabilmek amacıyla 53 adet şekil değiştirme ölçer ile 12 adet yer değiştirme ölçerden yararlanılmaktadır. Deney sonucunda sisteme ait, başlangıç rijitliği, akma dayanımı ve akma yer değiştirmesi gibi karakteristik bilgiler ile yük-yer değiştirme eğrisi elde edilerek ince levhalı çelik perdenin çevrimsel davranışı değerlendirilmiştir. Ayrıca sistemin davranışını anlayabilmek amacıyla, deney sırasında belirli yer değiştirme seviyelerinde ayrıntılı olarak yapılan tespit ve gözlemler de sunulmuştur. Ayrıntılı tespit ve gözlemler ile deney sonuçlarının değerlendirmesi sonunda, göçmenin ince levhanın üst kenarının birleşim kesiti boyunca yırtılması sonucu meydana gelmesine rağmen, levhanın sistemin enerji sönümleme kapasitesine büyük oranda katkıda bulunduğu görülmüştür. Böylece ince levhalı çelik perdenin alternatif bir yatay yük taşıyıcı sistem olarak kullanılabileceği düşünülmektedir.

 

Anahtar Kelimeler: İnce levhalı çelik perde, tersinir yükleme, yarı-rijit kiriş-kolon birleşimi.

Tam Metin: PDF