İklim değişimi senaryosunun Türkiye üzerindeki etkilerinin modellenmesi
Özet
Bu çalışmada izlenen yöntem, Türkiye ve çevresi üzerinde, günümüz ve gelecek için NASA-Sonlu Hacim Genel Dolaşım Modeli (fvGCM) tarafından üretilen projeksiyonların, ICTP-Bölgesel İklim Modeli (RegCM3) kullanılarak dinamik olarak ölçek küçültülmesidir. Günümüz (1961-1990, RF) ve gelecek (2071-2100, A2) simülasyonları için, Hükümetlerarası İklim Değşikliği Paneli (IPCC) tarafından belirlenmiş sera gazları emisyon senaryoları dikkate alınmıştır. A2 ve RF simülasyonlarının sıcaklık ve yağış için yapılan mevsimsel analizleri Türkiye’nin iklimsel bölgeleri üzerinde alansal ortalama alınarak ayrı ayrı incelenmiştir. A2 simülasyonuna göre, Türkiye üzerinde sıcaklıklardaki en dramatik değişim yaz mevsiminde Ege Bölgesi üzerindeki 5 ila 6 °C’ler arasındaki artıştır. Kış ayları dışındaki mevsimlerde artış, 3-4 °C arasında değişmektedir. Gelecek simülasyonundaki minimum artış, kış mevsiminden 2-3 °C olarak hesaplanmıştır. Yine A2 simülasyonunda, Doğu Karadeniz dağları boyunca uzanan bölgede kış yağışlarıdaki artış, rüzgar paterninin değişmesiyle orografik etkinin güçlenmesine bağlıdır. Türkiye’nin güneyi üzerinde de rüzgar paterninin güneyli değişimine bağlı olarak kış yağışlarında çok ciddi azalmalar (% 34) model sonuçlarında ortaya çıkmıştır. Sonbahar meviminde ise Güneydoğu Anadolu Bölgesinde yağışlarda % 50’lere varan artışlar görülmüştür. Bu artışların ana nedeni değişen rüzgar akımlarının taşıdığı nem olabilir. Gelecek iklim senaryosunda Fırat ve Dicle su havzalarını kapsayan alandaki kış yağışlarında yaşanan azalmalarla, küresel ısınmaya paralel sıcaklık artışının buharlaşmaya etkisiyle birlikte değerlendirildiğinde, model sonuçlarının hidrolojik analizlerinin önemi daha çok ortaya çıkmaktadır.
Anahtar Kelimeler: İklim değişimi, bölgesel iklim modellemesi, ölçek küçültme.
Tam Metin: PDF