Örgütsel bağlılık, yazında bugüne dek çok araştırılmasına rağmen hem bağlam duyarlılığı hem de belirleyicileri ve sonuçları açısından karmaşıklığı nedeniyle hala ilgi toplayan bir araştırma başlığıdır. Çalışmamızın amacı, örgütsel bağlılığın duygusal bileşenlerinin belirleyicilerinden sayılan “iş tatmini” ve “genel yaşam tatmini” gibi faktörler ve sonucu sayılabilecek “örgütsel performans algısı” ve “ayrılma niyeti” gibi diğer faktörlerle eş anlı etkileşimini bir model çerçevesinde sınamaktır. Öncelikle yazın incelemesinden duygu tabanlı örgütsel bağlılığın belirleyicileri ve sonuçları sentezlenerek bir kuramsal model geliştirilmiş, geliştirilen bu modeldeki nedensellik ilişkileri önsavlara dönüştürülmüştür. Bu kuramsal modelin tamamını ve faktörler arası etkileşimleri eş anlı olarak test edebilmek için yapısal denklem modelleme yönteminden faydalanılmış ve AMOS 4.0 yazılım programı kullanılarak test modelleri geliştirilmiştir. Geliştirilen modeller bir kamu kuruluşunda çalışan 752 memur personelden soru formu yoluyla toplanan veriler üzerinde sınanmıştır. Kuramsal modelde duygusal tabanlı örgütsel bağlılık için öngörülen kompozit faktör yapısı veri setine tam uymayınca iki faktörlü çözüme geçilmiş, elde edilen iki faktör “duygusal aidiyet” ve “sadakat” olarak adlandırılmıştır. Çift faktörlü yapı belirleyicilik ve sonuçlar açısından test amaçlı yapısal denklem modellerine dahil edildiğinde bulgular bazı önsavları tamamen, bazılarını kısmen desteklemiş, bazılarını ise hiç desteklememiştir. “İş tatmini”, “duygusal aidiyet” ve “sadakat” arasındaki ilişkilerin yön ve şiddeti konusunda bu kavramlar arasındaki yoğun çoklu bağlantılar nedeniyle berrak bir değerlendirme yapmak zorlaşmıştır. Buna rağmen denilebilir ki “iş tatmini” genel olarak “duygusal aidiyet” ve “sadakat”i, bu ikisinin iş tatminini belirleme düzeyinden çok daha fazla belirliyor görünümdedir. İşinden tatmin olan bir kamu çalışanı özellikle örgüte karşı duygusal aidiyet geliştirmekte ve bu duygusal aidiyet sadakate yol açmaktadır. Ayrıca, yazındaki bulgulara benzer şekilde sadakatin ayrılma niyetini azalttığı, iş tatmininin ise örgütsel performans algısını arttırdığı gözlemlenmiştir.

Anahtar Kelimeler: Örgütsel bağlılık, iş tatmini, ayrılma niyeti, yapısal denklem modelleri.