Kurumsal kaynak planlaması sistemlerinin değerlemesinde reel opsiyon yaklaşımı
Özet
Günümüzde tüm dünya genelindeki sağlık kurumları, hizmet kalitelerini iyileştirmeyi ve maliyetleri düşürmeyi amaçlayan bilişim teknolojileri yatırımlarının önemini kavramışlardır. Sağlık sektörünün sürekli yükselen standartları ve sigorta sistemlerinin artan gereksinimleri karar vericileri, hastanelerde Kurumsal Kaynak Planlama (KKP) sistemlerinin sağlık sektörünün gerek ve ihtiyaçlarına göre uyarlanmış ve geliştirilmiş hali olan Hastane Bilgi Sistemi (HBS) yatırım uygulamalarını dikkate almalarını zorunlu kılmaktadır. Bu tür yatırımların ekonomik değerlemesi karmaşık yapıları nedeniyle her zaman zor olmuştur. Bununla beraber bu yatırımların, bünyelerinde barındırdığı ve firmalara rekabet ortamında avantajlar sağlayan birçok faydası da mevcuttur. Geleneksel iskontolanmış nakit akışı yöntemleri, bu sistemlerin içinde varolan ve yatırım kararını haklı çıkartacak, yönetsel ve stratejik esnekliklerin değerini dikkate almamaktadır. Reel opsiyon yaklaşımı karar vericilere, geleneksel değerleme yöntemlerindeki bu yetersizliklerin üstesinden gelme olanağını sunmaktadır. Bu çalışmada, reel opsiyonları temel alan bir yaklaşımla, birden fazla opsiyonun birarada yer aldığı bir KKP sistemi yatırımının değerlemesine imkan tanıyan bir model önerilmektedir. Binom ağacı modelini temel alarak geliştirilen değerleme modelinin yapısı KKP yatırım fırsatının bünyesindeki birleşik opsiyonları değerlemeye imkan tanıyacak şekilde genişletilmiş ve dolayısıyla karar vericilere yeni bir katma değer sunulmuştur. Geliştirilen modelin potansiyel uygulaması gerçek bir HBS yatırımı değerlemesiyle gösterilmektedir. Yapılan uygulama geleneksel değerleme yöntemlerince kabul edilir görülmeyen yatırımların bile, bünyelerinde barındırdıkları stratejik ve yönetsel unsurlar sayesinde ve gelecekte oluşması muhtemel koşullar dahilinde kabul edilebilir bir hal alabileceğini ortaya koymaktadır.
Anahtar Kelimeler: KKP yatırımlarının değerlemesi, reel opsiyonlar, birleşik opsiyonlar, opsiyon değerleme modelleri.
Tam Metin: PDF