İTÜDERGİSİ/d, Cilt 8, Sayı 3 (2009)

Yazı Büyüklüğü:  Küçük  Orta  Büyük

Farklı hızlara sahip heyelan bloklarının Bulanık Çıkarım Sistemleri ile belirlenmesi

Mustafa ACAR, Tevfik AYAN

Özet


Heyelanların izlenmesi araştırmalarının en önde gelen amacı, heyelanın önceden haber alınmasıdır. Bunu izleyen amaç ise önlem geliştirmektir. Bu amaçlar için, hareket edecek kitlenin büyüklüğü ile birlikte hareket yönünün saptanması gereklidir. Heyelan gerçekleşmeden, kontrol noktalarındaki kanıtlanmış küçük zemin hareketlerini gösteren deformasyon vektörleri bir ölçüde heyelanın yönünü göstermektedir. Hareket edecek zemin kitlesinin (heyelan bloklarının) belirlenmesi için, sezginin ötesinde matematik modellerin geliştirilmesi gereklidir. Bu bağlamda, mevcut verilerden seçilen girdi değişkenlerinden çıktı değişkenlerinin elde edilmesini sağlamak amacıyla bulanık küme ilkelerini kullanan Bulanık Çıkarım Sistemleri (BÇS) elverişli bir yöntem olarak öne çıkmaktadır. Blok sınırlarının belirlenmesi amacıyla; kontrol noktalarının deformasyon vektörleri, afin koordinat dönüşümü ile irdelenmekte ve farklı bloklardaki kontrol noktalarının belirlenmesi iteratif bir çözümle yapılmakta ve çözüm algoritmasının bazı adımları Bulanık Çıkarım Sistemleri (BÇS) ile gerçekleştirilmektedir. Ölçme kampanyaları arasında gerçekleştirilen afin transformasyonundan elde edilen karesel ortalama hata (s0), gerilme (strain) parametresi bileşenleri (e1, e2), iqr değeri, deformasyon vektörlerinin yönü ve büyüklüğü ile kontrol noktalarına ait düşey konum değişimi gibi veriler BÇS’nin girdi değişkenleridir. Bu çalışmada, Marmara Denizi kıyısındaki Büyükçekmece-Gürpınar (İstanbul) heyelan bölgesinde gerçekleştirilen, GPS ölçmeleri ile heyelan izleme projesinin verileri kullanılarak bölgedeki heyelan blokları BÇS ile belirlenmiştir.

 

Anahtar Kelimeler: Afin dönüşümü, heyelan, gerilme, Bulanık Çıkarım Sistemleri, heyelan blokları.

 


Tam Metin: PDF