Dünyada ve Türkiye’de yapay sinir ağlarının (YSA) geoteknik mühendisliğinin pek çok alanında kullanımı son yıllarda yaygınlaşmıştır. Literatür araştırmasında; geoteknik probleminin çözümünde kullanılan YSA nın özellikle; zeminlerin sınıflandırılması, arazi karakterizasyonu, sıvılaşma, geçirimlilik ve hidrolik iletkenlik, sıkıştırma, dayanma yapıları, temellerin oturması, kazık hizmet yükünün tahmini ve zemin davranışının modellenmesi gibi karmaşık ve ilişkinin iyi anlaşılamadığı pek çok doğrusal olmayan problemlerin çözümünde başarılı ve hızlı çözümler sağladığı görülmektedir. Yapılan son çalışmalar, YSA’nın bulanık mantık ve genetik algoritma ile bütünleştiğini göstermektedir. Bu makalenin konusunu, geoteknik mühendisliğinin çeşitli dallarındaki problemlerin çözümünde YSA uygulamalarının genel bir değerlendirmesi oluşturmaktadır. Bu kapsamda YSA modellenmesi ve bu konuda yapılmış yurtdışından ve ülkemizden bazı çalışmalara örnekler verilmiştir. Makalenin ikinci bölümünde yazarlarca geliştirilen Adapazarı zeminlerinde 2-7m arası zemin profilinin CPT verileriyle analizinde yapay sinir ağının kullanımına yer verilmiştir. Koordinatları bilinen toplam 117 adet Koni Penetrasyon (CPT), verilerinden oluşturulan veri tabanı ile her 2cm. de bir alınan toplam 3236 okumayla geliştirilmiş yapay sinir ağı modeli ile rastgele seçilen lokasyonlar için yapılan tahminlerde %92 gibi oldukça yüksek bir başarı elde edilerek arazi karakterizasyonu hakkında yorum yapılabileceği görülmüştür.

Anahtar Kelimeler: Geoteknik mühendisliği, yapay sinir ağları, yapay zeka, zemin profili, koni penetrasyon deneyi, arazi karakterizasyonu.