Şişen zeminler, ıslandıkları zaman hacimlerini arttıran zeminler olarak tanımlanırlar. Şişen zemin tabakaları üzerine veya içerisine inşa edilen yapılarda, zemin tabakalarının su muhtevasındaki değişime bağlı olarak gelişen şişme davranışı etkisinde büyük problemler ile karşılaşıldığı bilinmektedir. Şişme basıncına yönelik araştırmalarda genel olarak düşey yönde etkiyen şişme basıncı araştırılmıştır. Oysaki şişen zeminler, hacimlerini düşey ve yatay yönde şişerek genişletirler. Yanal şişme basıncının belirlenmesinin kaçınılmaz hale gelmesi, üç eksenli şişme basıncı deneylerinin gelişimini beraberinde getirmiştir. Bu çalışmanın çıkış noktası, şişme basıncının zemin içerisinde derinlikle değişimi ve zemini destekleyen yapısal kaplama rijitliği ile değişiminin araştırılması olmuştur. Bu amaçla, daha önce yapılan bazı araştırmalarda kullanılan ince cidarlı ödometre üzerinde modifikasyonlar yapılmış, bu çalışma için, şişme basıncı ölçen, inceltilmiş ödometre halkasına sahip düzenek yeniden üretilmiştir. Ödometre halkasının etrafına eklenen basınç hücresi sayesinde, numunenin yanal şişmesi engellenerek, sabit hacimde şişme basıncı deneyleri yapılabilmiştir.  Buna ilave olarak, inceltilmiş çelik halkaya yerleştirilen üç adet deformasyon ölçer (strain gauge) çeyrek köprü devresi ile bağlanmış ve her biri bağımsız bir indikatör olarak görev yapabilir hale getirilmiş ve numunenin yatay eksendeki anizotropik şişme davranışı incelenebilmiştir.

Anahtar Kelimeler: Yanal şişme basıncı, ince cidarlı ödometre halkası.