Ulusal teknoloji öngörü çalışmalarında uzmanlık seviyesinin sonuçlara etkisinin araştırılması
Özet
Teknoloji öngörüsü, bilim, teknoloji, ekonomi, çevre ve toplum geleceği ile ilgili uzun dönemli beklentilerin dikkate alınması ile ülkeye gelecekte en fazla ekonomik, çevresel ve sosyal yararlar sağlayacak yayılgan teknolojilerin ve stratejik araştırma alanlarının belirlenmesi için yapılan sistematik çalışmalar bütünüdür. Öngörü, bugünkü seçimlerin geleceği şekillendirebileceği hatta yaratabileceği olgusuyla, geleceğe yönelik bilinçli bir aktif yaklaşımdır. Konu yaygınlığı ve önemi itibariyle çok sayıda bilim insanının ilgi alanı olmakta, literatürde metodolijelere ilişkin tartışmalar ön plana çıkmaktadır. Son dönemde üzerinde özellikle çalışılan alanlardan birisi de, görüşüne başvurulan ‘uzmanları’ın; -interdisiplinerlik yaklaşımını gözeterek- uzmanlık seviyesi, temsil ettiği sektör, sosyo-ekonomik profili, cinsiyeti, yaşı gibi faktörler dikkate alarak seçilmesi konusudur. Çalışma kapsamında uzmanlık konusuna, bilimsel yaklaşım çerçevesinde bakılmış, Ulusal Öngörü Projesi Vizyon 2023 Delfi Analizi verilerinden TÜBİTAK izni ile yararlanılarak, görüşüne başvurulan uzmanların, uzmanlık seviyesinin çıktılara etkisi, istatistiki olarak analiz edilmiştir. Ortaya konan hipotez; ulusal teknoloji öngörüsü projelerinde yaygın danışma yöntemi olarak kullanılan Delfi Analizi’ne katılan ve görüşünden yararlanılan uzmanların, uzmanlık seviyelerinin bir faktör olarak hesaba katılmasının, katılmaması durumu ile fark arz ettiği, dolayısıyla çalışma sonucunda belirlenen öncelikli teknoloji alanları sıralamasında farklılık yaratacağıdır. Yapılan istatistiki değerlendirme ve uygulanan testlerle hipotez doğrulanmıştır. Ulusal teknoloji öngörü projeleri geleceği kendi kurgulayabilen bir güç olma yetkinliğini kazanmak isteyen ülkeler için kritik öneme haizdir. Bu alanda; metodolojiye, uygulama ve sonuçlara yönelik yapılan araştırmaların, veriler analiz edilerek ulaşılan yeni sonuçların, sonraki çalışmalar için temel teşkil etmesi ve gelişme fırsatları sağlaması hedeflenmektedir.
Anahtar Kelimeler: Ulusal teknoloji öngörüsü, Delfi Analizi, uzmanlık seviyesi.
Tam Metin: PDF