ω-3 çoklu doymamış yağ asitleri (ÇDYA), özellikle eikosapentaenoik asit (EPA) ve dokosahekzaenoik asit (DHA) insan sağlığı açısından önemlerinden dolayı artan bir ilgi görmektedir. EPA ve DHA antiinflamatuar, antitrombotik, antiaritmik, antimitojenik, hipolipemik ve vazodilatör özellikler gösterirler. Bu özellikleri ile başta koroner kalp hastalıkları olmak üzere, hipertansiyon, tip 2 diyabet, ülseratif kolit, romatoid artrit, depresyon ve kanser gibi birçok hastalığın önlenmesinde ve tedavisinde potansiyel etkiye sahiptir. Bu çalışmada balık yağından gıda ve farmasötik kullanımlar için ÇDYA’ince zenginleştirilmiş ürünlerin eldesi amaçlanmıştır. Bu amaçla, alabalık (Oncorhynchus mykiss) yağından üre fraksiyonlama yöntemine göre ÇDYA (EPA, DHA, 18:3ω-3, 20:4 ω-3 ve 22:5 ω-3) içeriği yüksek konsantratlar üretilmiştir. Üre fraksiyonlama deneyleri 4 °C’ de üç değişkenli ve üç seviye değerli yüzey merkezli küp tasarım noktalarında yapılmıştır. Bağımsız değişkenler olan üre:yağ asitleri oranı (ağ/ağ), etanol:üre oranı (hac/ağ) ve kristalizasyon zamanının (saat) elde edilen  ürünlerin ÇDYA içeriğine (tepki değerine) olan etkileri incelenmiş ve reaksiyon koşulları Tepki Yüzey Metodolojisi’ne göre optimize edilmiştir. Optimum reaksiyon koşulları 3.5 üre:yağ asitleri oranı (ağ/ağ), 5.6 etanol:üre oranı (hac/ağ) ve 4.8 saat kristalizasyon zamanı olarak bulunmuştur. Bu koşullarda, alabalık yağından % 88.1 ÇDYA içeren ürün elde edilmiştir. Ayrıca değişkenlerin tepki değerine olan etkisini gösteren kuadratik polinomiyal model denklem oluşturulmuştur. Elde edilen model denklemin regresyon katsayısı 0.99 olarak bulunmuştur. Bu da model denklemin güvenilir olduğunu göstermektedir.

Anahtar Kelimeler: Çoklu doymamış yağ asidi, EPA, DHA, alabalık, üre fraksiyonlama, tepki yüzey metodolojisi.