İTÜDERGİSİ/d, Cilt 9, Sayı 3 (2010)

Yazı Büyüklüğü:  Küçük  Orta  Büyük

Gökova Körfezi depremlerinin kaynak parametreleri ve Rodos-Dalaman bölgesinde tsunami riski

Seda YOLSAL, Tuncay TAYMAZ

Özet


Gökova Körfezi Türkiye’nin güneybatısında Ege Denizi kıyısında yer alan ve bölgedeki tektonik ve depremsellik açısından aktif graben sistemlerinden biridir. Son yıllarda özellikle 2004-2005 tarihleri arasında körfez içerisinde bir çok sayıda orta büyüklükte (Mw³5.0) deprem meydana gelmiştir. Bu çalışmada ters çözüm teknikleri ve telesismik uzaklıklarda kaydedilen P ve SH dalga şekilleri kullanılarak bölgede oluşan güncel depremlerin kaynak mekanizması parametreleri ve fay düzlemi üzerinde meydana getirdikleri kayma dağılımı ve yırtılma süreçleri modelleri elde edilmiştir. En küçük hatalı kaynak mekanizması çözümlerine göre depremler genel olarak D-B doğrultulu normal faylanma mekanizması ile sığ odak derinliklerinde meydana gelmektedirler. Kaynak mekanizması çözümlerinde çok küçük miktarlarda doğrultu atımlı faylanma bileşenleri bulunmaktadır. Telesismik cisim dalgalarının ve yakın alan istasyonların ters çözüm ile modellenmesi sonucu elde edilen kayma dağılımı modelleri ise depremlerin oldukça basit şekilli ve dalım yönünde ilerleyen dairesel kırılmalar ile meydana geldiklerini göstermektedir. Ayrıca, Hellenik Yayı’nın doğu uzanımı üzerinde yer alan Rodos adası ve çevresinde tarihsel dönem içerisinde meydana gelen ve tsunami (depreşim) dalgalarına neden olduğu rapor edilen birçok sayıda deprem bulunmaktadır. 1481 yılında meydana gelen tarihsel depremler için sığ su dalgası teorisine dayalı yöntemlerle ve GEBCO-BODC batimetri verisi ile tsunami dalga simülasyonları yapılmıştır. Simülasyon sonuçları bu bölgede meydana gelen bir depremin daha çok episantıra yakın bölgelerde örneğin Rodos adası ve çevresinde ve Gökova Körfezi - Fethiye kıyılarında etkili tsunami dalgalarına neden olduğunu göstermektedir.

 

Anahtar Kelimeler: Anadolu, deprem, Gökova Körfezi, Rodos-Dalaman, sismotektonik, tsunami.


Tam Metin: PDF