İTÜDERGİSİ/d, Cilt 9, Sayı 3 (2010)

Yazı Büyüklüğü:  Küçük  Orta  Büyük

Ilgın (Konya) kuzeyindeki metasedimanter ve metavolkanik kayaçların jeolojisi ve jeokimyası

Şenel ÖZDAMAR, Fahri ESENLİ, Bektaş UZ

Özet


Ilgın bölgesinde (Konya); Paleozoyik metasedimanterler, bunlar üzerinde uyumsuz Mesozoyik metasedimanterler ve metavolkanikler ve tüm bunları açısal uyumsuzlukla örten Neojen çökeller ve alüvyon yer alır. Çalışma alanının genellikle batı ve orta kesiminde yaygın olarak izlenen Paleozoyik topluluğun kalınlığı 1000 m’ye kadar ulaşır ve çakıltaşı, kumtaşı, silttaşı, kiltaşı, kireçtaşı ve kuvarsitlerin metamorfik türevlerinden oluşur. Mesozoyik topluluk tabanda metakonglomera ile başlayıp üste doğru daha ince taneli ve nihayet karbonatlardan oluşan metasedimanterler ile bunlar arasındaki metalavlar ve metatüflerden oluşmaktadırlar. Mesozoik topluluk içindeki metavolkanik kayalar, yüksek-K’lu riyolitlerin düşük derecede metamorfizmaya uğramış lav ve tüfleridir. Bunların mineral bileşimi; %75-80 matriks (ince taneli kuvars, K-feldspat ve serizit) ile %20-25 oranındaki fenokristallerden (kuvars, K-feldspat,Or94-97, Ab2-6An0-0.74,kalıntı sanidin ve albit) oluşur. Matrikste serizitleşme, feldspatlaşma ve silisleşme belirgindir, birincil doku ayırt edilebilmektedir. Yüksek-K’ lu metavolkanikler (K2O: % 7-11) kalkalkali karakterlidirler. Nadir toprak element dağılımı; (La/Lu)N: 0.87-215.54 ve (Eu/Eu*)N: 0.0024-0.23 aralığını (negatif Eu anomalisi) verir. Paleozoik metamorfik grupta kloritoid ve stilpnomelanın varlığı ve Mesozoik metamorfik grupta bu minerallerin olmayışı metamorfizma derecesinin alttan üste doğru azaldığını gösterir. Muskovit K-Ar değerlerine göre (Paleozoyik metamorfik grup örneği: 96.9±1.4My, Mesozoyik metamorfik grup örnekleri; 70.2±1.0My, 65.6±1.0My ve 64.4±1.0My) bölge çok evreli metamorfizmanın etkisinde kalmış ve metamorfizmanın son evresi Üst Kretase-Alt Paleosen’de gelişmiştir. Metavolkanik tüm kaya K-Ar değerleri 60.4±0.9My, 62.6±0.9My ve 64.1±2.0My olarak elde edilmiştir.

 

Anahtar Kelimeler: Afyon-Bolkardağ Zonu, jeokronoloji, yüksek-K metavolkanikler, Ilgın-Konya, metamorfizma, Turkey.


Tam Metin: PDF