İTÜDERGİSİ/d, Cilt 9, Sayı 3 (2010)

Yazı Büyüklüğü:  Küçük  Orta  Büyük

Amasya ve çevresinin depremselliği ve deterministik deprem tehlike analizi

M. Korhan ERTURAÇ, Okan TÜYSÜZ

Özet


Amasya ve yakın çevresi, kuzeyde Kuzey Anadolu Fayı (KAF) ana kolu ile sınırlanan, orta ve güneyinde ise KAF’dan ayrılarak Anadolu içerisinde doğru uzanan yan kollar olan Esençay-Suluova (Es-SuF) ve Ezinepazar-Sungurlu (EzSF) Fay sistemleri tarafından denetlenen geniş bir deformasyon alanı içerisinde yer almaktadır. Amasya Makaslama Zonu (AMZ) olarak tanımlanan bu alanın morfotektonik evrimi, aktivitesini günümüzde de sürdüren çok sayıda tektonik hat tarafından kontrol edilmiştir. İnceleme alanında yer alan aktif tektonik hatlardan en önemlisi olan KAF’nın ana kolu, son yüzyıldaki (1939, 1942 ve 1943) deprem serisi ile tamamen kırılmıştır. Hendek çalışmaları ile fay hattının son 2000 yıl içerisindeki deprem geçmişi ortaya konularak yayınlanmış ise de tarihsel kayıtlarda bulunan ancak KAF üzerinde bu çalışmalarla bulunamamış birçok yıkıcı depremin AMZ içerisinde yeralan yan kollar üzerinde gerçekleştiği öngörülmektedir. Bu fayların aktivite derecesi ile üzerlerinde gerçekleşebilecek depremlerin çevreye etkilerinin belirlenmesi bu çalışmanın amacını oluşturmaktadır. Amasya ve çevresinin deprem tehlikesinin belirlenmesine yönelik olarak: (1) arazi çalışmaları ile aktif fayların uzanımları ve özellikleri belirlenmiştir, (2) aletsel dönem içerisinde gerçekleşen çeşitli boyutlardaki depremler derlenmiştir, (3) tarihsel deprem kayıtlarına yönelik literatür derlemesi gerçekleştirilmiştir, (4) GPS kampanyalarından elde edilen bölgede biriken yıllık atım değerleri kullanılmıştır, (5) fay segmentlerinin uzunlukları ve olası depremlerin büyüklükleri hesaplanmıştır. (6) Elde edilen tüm verilerin ışığında AMZ dahilinde yer alan herbir fay segmenti üzerinde deprem senaryoları kurgulanmış ve CBS ortamında ivme azalım ilişkileri kullanılarak bu depremlerin şiddet dağılımı hesaplanmıştır.

 

Anahtar Kelimeler: Amasya, KAF, deterministik deprem tehlikesi analizi (DSHA), deprem senaryoları, ivme azalım ilişkileri.


Tam Metin: PDF