İTÜDERGİSİ/d, Cilt 9, Sayı 3 (2010)

Yazı Büyüklüğü:  Küçük  Orta  Büyük

1994-2004 El Hüseyma (Fas) depremleri: Eşlenik faylanmanın SAR interferometrisi ile tayini

Ahmet M. AKOĞLU, Ziyadin ÇAKIR

Özet


Fas’ın El Hüseyma şehri 10 yıl arayla 26 Mayıs 1994 ve 24 Şubat 2004 tarihlerinde meydana gelen iki deprem (Mw=6.0; Mw=6.5) ile sarsılmıştır. Gömülü doğrultu atımlı faylarda meydana gelen bu depremlerde yüzey kırığı oluşmamıştır. Aktif doğrultu atımlı faylar boyunca gözlenen morfotektonik yapıların topoğrafyada çok belirgin olmaması ve sismik gözlemlerin yetersizliği nedeniyle bu iki depremin hangi faylar üzerinde oluştuğu, kinematikleri ve birbirleri arasındaki ilişki ortaya çıkartılamamıştır. Bu çalışmada Avrupa Uzay Ajansı’nın (ESA) Envisat ve ERS uydularına ait radar görüntüleri Sentetik Açıklık Radar İnterferometrisi (InSAR) yöntemi ile işlenip bu iki depremin yeryüzünde meydana getirdiği yüzey deformasyonu farklı bakış açılarından haritalanmış ve atım dağılımları modellenmiştir. Elde edilen kosismik interferogramlar ve nihai fay modelleri depremlerin kör eşlenik faylar üzerinde meydana gelmiş olduğunu; 1994 depreminin sol yanal olup K23°D doğrultusunda, 2004 depreminin ise sağ yanal ve K45°B doğrultusunda olduğunu göstermektedir. Bu sonuç önceki araştırmalarda sismolojik analizlerden elde edilen çıkarımlar ile çelişmektedir. Son zamanlarda oluşan doğrultu atımlı faylarla ilişkili deprem aktivitesi göstermektedir ki Kuzey Afrika-Avrasya levha sınırındaki Rif bölgesi doğusunda ve batısında bindirme faylarıyla ilişkili depremlerin etkisi altındaki kuzey Cezayir ve Kadiz bölgelerinden sismotektonik açıdan farklılık göstermektedir. El Hüseyma ve civarında topoğrafyadaki hakim morfotektonik yapıların halen sıkışma rejimi ürünleri olmaları bu bölgedeki D-B yönelimli açılma ile uyumlu doğrultu atımlı tektonik rejimin yakın zamanda başladığı fikrini desteklemektedir.

 

Anahtar Kelimeler: Eşlenik faylanma, InSAR, Rif, Fas, El Hüseyma, aktif tektonik.


Tam Metin: PDF