İTÜDERGİSİ/d, Cilt 9, Sayı 3 (2010)

Yazı Büyüklüğü:  Küçük  Orta  Büyük

İstanbul (ISK) geniş-bant istasyonu altında üst-manto anizotropisinin incelenmesi

Aslıhan ŞAPAŞ, Aysun BOZTEPE GÜNEY

Özet


Türkiyenin tektonik rejimi farklı levha hareketlerinden etkilenmektedir. Avrupa ve Arap levhalarının Zagros bölgesine bindirmesi, Anadolu Levhası’nın Ege’ye doğru olan kaçma hareketinin temel nedeni olmakla beraber, kaçış asıl olarak doğrultu atımlı Kuzey ve Doğu Anadolu fayları boyunca olmaktadır. Makaslama dalgası ayrımlanması analizi çalışmalarından elde edilen hızlı makaslama dalgası doğrultuları, farklı tektonik süreçlerle ilişkilendirilebilir. Gerilme deformasyon, mutlak ve göreceli levha hareketleri, astenosferik akış, geçmiş jeolojik devirlerden kalmış mineral yönlenmeleri bunların başında gelir. Böylelikle, sismik anizotropi çalışmaları, mevcut tektonik ve GPS verileri de göz önünde bulundurularak, bir bölgenin karmaşık tektonik yapısının araştırılmasında kullanılabilir. Marmara Bölgesi’nde üst mantoya ait sismik anizotropi İstanbul (ISK) geniş-bant istasyonunda (KRDAE-UDİM) kaydedilen verilere SKS ayrımlanması analizi uygulanarak incelenmiştir. Bölgenin sismik anizotropik yapısının incelenmesi amacıyla, ISK istasyonundan sağlanan 15 depreme ait kayıtlar veri analiz penceresini otomatik olarak seçen makaslama dalgası ayrımlanması analizi programı ile incelenmiştir. Analiz edilen verilerdeki SKS fazlarında belirgin makaslama dalgası ayrımlanması gözlemlenmiştir. ISK istasyonu için hızlı makaslama dalgası doğrultusu (43.7°) hesaplanmıştır. Elde edilen doğrultu Orta Anadolu’da yer alan Ankara (ANTO) geniş-bant istasyonundan (IRIS-GSN) elde edilen doğrultu (43°) ile karşılaştırılmıştır. Marmara Bölgesi’nin altındaki üst mantoya ait sismik anizotropi yapısının Ankara ve çevresi ile uyum gösterdiği görülmüş ve sözü edilen bölgelerin benzer tektonik rejimlerin etkisinde olduğu, bununla birlikte, önceki çalışmalarda hesaplanmış Pn anizotropisi doğrultularının, hesaplanan hızlı makaslama doğrultusu ile uyumlu olmaması nedeniyle, bölgedeki üst manto yapısının daha karmaşık olduğu sonucuna varılmıştır.

 

Anahtar Kelimeler: SKS ayrımlanması analizi, sismik anizotropi, Marmara Bölgesi.


Tam Metin: PDF