Geoteknik deprem mühendisliğinde karşılaşılan en önemli problemlerden biri, zemin tabakalarının deprem sırasında gösterdiği davranışın belirlenmesidir. Bir sahada oluşan deprem hareketinin özellikleri tektonik yapı, kırılma mekanizması, doğrultu etkisi, merkez üstü uzaklığı, jeolojik yapının ve yerel zemin koşullarının etkisi gibi birçok faktöre bağlıdır. Zemin tabakalarının dinamik analizi için geliştirilen hesap yöntemleri bir, iki ve üç boyutlu olarak tanımlanmaktadır. İki ve üç boyutlu analizlerde, zemin kesitindeki tabakaların iki veya üç boyutlu geometrisi gerektiği için, bir boyutlu yaklaşımın kullanımı daha fazla tercih edilmektedir. Ancak zemin tabakalarının bir boyutlu dinamik analizinde; yüzey topografyası, tabakaların eğimi ve tabakaların sınırlı enine genişliğinin etkisi ihmal edilmektedir. Zemin tabakalarının yatay yönde sınırlı genişliğe sahip olması, vadi kenarlarında dalga hareketi dönüşümlerine sebep olmakta, dolayısıyla yer hareketinin frekans içeriği ve yüzeydeki etkisi vadilerin ortasından kenarlarına doğru değişebilmektedir. Bu çalışmada, seçilen trapez kesitli simetrik vadi modellerinde yerel zemin koşullarının zemin büyütmesine etkisi incelenmiştir. Bu amaçla, kenarlarda anakaya eğimi sabit olan, derinlik ve genişliği farklı vadi modelleri kullanılarak, farklı anakaya ivme kayıtları için bir ve iki boyutlu dinamik analizler yapılmış, elde edilen sonuçlar karşılaştırılmıştır. Her modelde zemin kesitinde en üstte kil tabakasının yer aldığı kabul edilmiştir. Yapılan analizler sonucunda, vadi yüzeyindeki ivme spektrumları, Afet Bölgelerinde Yapılacak Yapılar Hakkında Yönetmelik’te tanımlanan yerel zemin sınıfları için elde edilmiştir. Yüzeyde hesaplanan en büyük ivme değerleri, anakaya ivmelerine oranlanarak zaman ortamındaki zemin büyütmeleri elde edilmiş ve uzaklığa bağlı değişimleri incelenmiştir.

Anahtar Kelimeler: Yerel zemin sınıfı, zemin büyütmesi, vadi modeli, dinamik analiz.