Polisiklik Aromatik Hidrokarbon (PAH) bileşikleri su ortamına; fosil yakıtların dökülmesi ve sızıntısı, evsel-endüstriyel atıkların ve kanalizasyon sularının deşarjı, atmosferik partiküllerin çökelmesi, araç egzozlarının yoğunlaşması, asfalt yol yüzeyinin aşınımı ve süzülmesi gibi nedenlerle PAH bileşiklerini içeren yüzey sularının akışıyla su ortamına girebilmektedir. Böylelikle PAH bileşikleri kirlenmiş nehir sularında yüksek konsantrasyonlarda bulunabilmektedir. Bu sebeple kirlenmiş nehirlerin mansaplandığı deniz ortamlarında da PAH bileşiklerine rastlamak mümkündür. PAH’lar sudaki canlıların bünyelerinde kolayca birikirler ve canlı bünyesinde su ortamından daha yüksek seviyelere ulaşırlar. PAH’lar genellikle deniz ortamında su kütlesinde düşük ve midyelerde yüksek miktarda bulunurlar. Bu çalışmada Samsun İli’nde Kızılırmak Nehri’nin Karadeniz ile birleştiği noktadan mevsimsel olarak alınan su örneklerinde ve aynı tarihlerde alınan Mytilus Galloprovincialis türü midye örneklerinde PAH türevlerinden olan krisen, benz(a)piren, naftalen ve antrasen GC-FID ile tayin edilmiştir. Ayrıca midye örneklerinde eksktrakte olabilir organik madde (EOM) tayini de yapılmıştır. Midye örneklerinde su örneklerine nazaran PAH konsantrasyonunun çok daha yüksek olduğu saptanmıştır. Su ve midye örneklerinde saptanan en yüksek toplam PAH konsantrasyonu Mart 2002 tarihinde alınan su örneği için 14.175 ppb ve midye örneği için 431.863 ppb’dir. Çalışma süresi boyunca ortalama konsantrasyonu en yüksek PAH bileşiği su örneklerinde 2.670 ppb konsantrasyonuyla krisendir ve aynı şekilde midye örneklerinde de 167.905 ppb konsantrasyonuyla krisendir.

 

Anahtar Kelimeler: Polisiklik Aromatik Hidrokarbonlar (PAH), Karadeniz, Midye, Eksktrakte Olabilir Organik Madde (EOM).