İTÜDERGİSİ/c, Cilt 4, Sayı 1 (2006)

Yazı Büyüklüğü:  Küçük  Orta  Büyük

Çok yönlü frekans tablolarının analizi üzerine bir çalışma

Hülya OLMUŞ

Özet


Çok yönlü frekans tablolarının analizi, iki veya daha fazla düzeyi olan üç veya daha fazla kesikli bağımsız değişkenler arasındaki ilişkileri değerlendirmek amacıyla kullanılan parametrik olmayan bir testtir. Bu değişkenler, sınıflama, nicel veya kategorik olabilir. Çok yönlü frekans analizi tablosunda, bağımlı değişken, bir ya da daha fazla kesikli değişkenler ve ilişkileri tarafından etkilenen hücre frekansıdır. Bu analiz, değişkenlerden biri bağımlı değişken olduğu zaman kullanılır. Bu durumda, temel etkiler ve etkileşimler test edilecektir. Bu analizde, ilk olarak etkiler tanımlanacak ve böylece tüm etkilerin her bir düzeyi için parametre tahminleri elde edilecektir. Eğer, kesikli ve sürekli değişkenlerin bir karışımı kullanılmak istenirse, genellikle Lojistik regresyon seçilir. Çok yönlü frekans analizi, Log-lineer analiz ve Lojit modellerin bir çeşididir. Bu üç analiz çeşidi, uyum iyiliği  için Ki-karenin bir uzantısıdır. Elimizde var olan frekans verisi için hesaplama türleri, en fazla iki boyutlu olumsallık tabloları için uygundur. Böyle iki boyutlu tablolar, uyum iyiliği yaklaşımı ile analiz edilir. Çok yönlü frekans analizinde, Pearson Ki-kare yerine olabilirlik oran istatistiği kullanılacaktır çünkü, Pearson Ki-kare istatistiği toplamsal değil iken, iç-içe modeller için bu test toplamsaldır. Ayrıca, bu çalışmada kısmi birliktelik testi, modelde her bir bireysel etkinin anlamlılığını test etmek için kullanılır. Bu çalışmanın amacı, kesikli değişkenler arasında bir ilişki olup olmadığını araştırmak, en iyi modeli belirlemek ve uygun modele ilişkin parametre tahminlerini elde etmektir. Bunun için, Ankara ilinde devlet tiyatrolarının izleyici profilini çıkartmak amacıyla yapılmış bir anket çalışmasından yararlanılmıştır.

 

Anahtar kelimeler: Çok yönlü frekans analizi, olabilirlik oran  istatistiği, kısmi birliktelik testi.


Tam Metin: PDF