İTÜDERGİSİ/b, Cilt 6, Sayı 1 (2009)

Yazı Büyüklüğü:  Küçük  Orta  Büyük

Çağdaş çalgı tekniklerinin kemençe, ud, kanun ve neye uyarlanması

Onur TÜRKMEN, Şehvar BEŞİROĞLU

Özet


Bu çalışmanın konusu günümüzde müzikte evrensel olarak kabul görmüş çalgı tekniklerinin Türk müziğinin önde gelen dört çalgısına uyarlanabilirliklerinin araştırılması ve söz konusu çalgılara özgü tekniklerin nota yazımları konusunda öneriler sunulmasıdır. Temel amaç çağdaş müzik alanında eserler veren besteciler ile Türk Sanat Müziği geleneğinden gelen müzisyenlerin iletişimlerini güçlendirecek ortak terminolojinin oluşmasına katkıda bulunmaktır. Böylelikle bu çalgıların özellikleri kullanarak çağdaş müziğe yeni estetik açılımlar kazandırılabilir. Bu amaca ulaşmak için geleneksel Türk Sanat Müziği çalgılarının karakteristik özellikleri ve olanaklarının sınırları, icracıların görüşleri de göz önünde bulundurarak, araştırılmıştır. Türk Müziğinin geleneksel eğitim sisteminde, yirminci yüzyıla değin meşk yöntemi kullanılmıştır. Bu yöntemde eserler nota yazımı kullanılmadan öğrenciye veya icracıya aktarılır. Yirminci yüzyılın ilk yıllarından itibaren çeşitli kurumlarda ve 1976’da kurulan Devlet Konservatuarında batı müziğinin nota sistemi Türk Müziğine uyarlanmıştır. Ancak Türk müziği icrasında temel amaç, çalgıcıların tek bir melodik çizgiyi ortak ve doğru bir entonasyon ve ritmik kavrayışla aktarması olduğundan, her bir çalgıya özgü niteliklerin yazılı literatüre aktarılması kavramı gelişmemiştir. Bu sebepten ötürü, bu çalışma bir gelenek üzerine yapılan bir araştırma değil, belirli icracılarla birlikte yaşanan bir süreç sonucunda elde edilen deneyimlerin ve gözlemlerin aktarılmasıdır. Bu aktarım Türk müziği eğitimine yönelik öneriler olarak görülebilir.

 

Anahtar Kelimeler: Kemençe, ud, kanun, ney, çağdaş çalgı teknikleri.


Tam Metin: PDF