Ülkemizdeki kalıcı konut uygulamaları, hem afet yönetim anlayışı, hem de konut özelliklerindeki gelişmeler nedeniyle, 1999 depremleri öncesi ve sonrası olmak üzere iki farklı dönemde ele alınabilir. Ancak bütün iyi gelişmelere rağmen, 1999 öncesi görülen ve bugünkü uygulamalarda da devam eden kalıcı konutlarla ilgili önemli sorunlar tespit edilmektedir. Bu sorunlar, kalıcı konutların mimari ve yapısal özelliklerinin, kullanıcı yapısı ve ihtiyaçlarıyla uyumsuz olmasıyla ilgilidir. Makalede Türkiye’deki 1999 öncesi kalıcı konut sorunları, literatür araştırmalarına; 1999 sonrası ise kırsal bölge olan Gölyaka ve kentsel bölge Düzce’de yapılan alan çalışmaları sonuçlarına dayanmaktadır. Araştırma konusu Gölyaka’daki konut, Dünya Bankası kredisiyle, Proje Uygulama Birimi tarafından; Düzce’deki ise Bayındırlık Bakanlığı tarafından yaptırılan farklı konut tipleridir. Araştırmada kullanıcıların, konutları ve daha geniş ölçekte yerleşimleriyle ilgili sorunları olduğu ve bunları çözebilecek esnekliklerin, kalıcı konutların mimari ve yapısal özelliklerinde bulunmadığı görülmektedir. Araştırmanın amacı, afet sonrası konut esneksizliğine bağlı olarak yaşanan sorunlar nedeniyle ülkemizdeki mevcut kalıcı konutların üretim biçiminin yeniden sorgulanmasını sağlamak, kalıcı konutların esneklik anlayışıyla ele alınması gerekliliğini vurgulamak ve esnekliğin türü konusunda etkili faktörleri belirlemeye çalışmaktır. Esneklik kavramı, konutta mimari ve yapısal dönüşüm olanakları yanında kullanıcı katılımı anlamında da ele alınmaktadır. Sonuç olarak kalıcı konutta esneklik ve kullanıcı katılımı; hem kalıcı konutların gerçek ihtiyaç ve beklentilere uygun şekillenmesi, hem yaşam alanlarının fiziksel, sosyal, kültürel sürdürülebilirliği hem de bu sürdürülebilirliğin ekonomik olması yönüyle, özellikle ülkemizdeki afet sonrası yeniden yapılanmada en öncelikli konut ve yerleşim anlayışı olmalıdır.

Anahtar Kelimeler: Afet sonrası kalıcı konutlar, esneklik,  kullanıcı tercihleri.