Günümüz görsel kültür ortamında indirgemeci bir yaklaşımla tek katmanlı olarak ele alınan imge kavramının zihinsel soyutlama yeteneğini zayıflattığı, düşünsel üretimin araçsallaştırılmasına neden olduğu düşünülmektedir. Bu bağlamda, mimarlıkta eleştirel düşünceyi tetikleyen imge kavramına farklı disiplinlerin penceresinden bakmak, farklı kavramlarla onu yeniden anlamlandırmak gerekmektedir. Bu çalışmada, nesnel biçimden zihinsel kurgu temsiline uzanan geniş bir yelpazede anlamlandırılan imge sorunsalı, eleştirel bir bakış açısıyla irdelenmekte ve mimarlıkta ilişkisel bilginin üretimine yol açabilecek bir okuma yöntemi önerilmektedir. Gündelik dilde görüntü ve biçim yerine kullanılan imgenin, biçime indirgenen yüzeysel algılama ve düşünme süreçlerine karşın imgeyi bir “anlatı olarak okuma”nın mimarlık bilgisinin üretimi için alternatif bir yaklaşım olabileceği tartışılmaktadır. Anlatı, zamansal deneyimin özelliklerini gösterdiği ölçüde yapılı çevrenin olay örgüsüne gönderme yapar. Anlatı olarak imge, bütüncül bir bakış açısı ile elde edilen mimarlık bilgisine ait “büyük resmi” bir olay örgüsüne dönüştürür. Herhangi bir yapılı çevreye ait imgenin katmanlı yapısı ve bu katmanlar arası ilişkileri bir olay örgüsüne dönüştürme sürecinde anlama, doğrusal düşünme biçimi yerine ağ ilişkisi ile temsil edilen karmaşık bir düşünme biçimini zorunlu kılar. Bu çalışmada imgeyi bir anlatı olarak okuma yöntemi, ilişkisel bilgiye ulaşmada bir örneklem olarak Kayseri Sahabiye Mahallesi imgesi üzerinden önerilmektedir. Tikel bir durum olan Sahabiye Mahallesi örneklemini genellenebilir kuramsal bilgi ile ilişkilendirerek deneyimleme; diğer bir deyişle, yapılı çevrenin katmanlı imge okumasını - tikel ve genel arasında gidip gelme hareketiyle eklenerek çoğalan ilişkisel bilgiye dönüştürme stratejisi, tezin kendine özgü yöntemini açıklamaktadır.

Anahtar Kelimeler: Görsel kültür, imge, eleştiri, ilişkisel bilgi, anlatı / olay örgüsü.