Tarihi kentsel çevreler için varolan sistemde koruma çalışmaları ve afet riski azaltımı, birbirinden bağımsız işleyen iki süreçtir. Bu makalede, tarihi kentsel çevrenin bütünü ve kentsel kültür mirası için doğal afet kaynaklı risklere yönelik bir analiz yöntemi önerilmektedir. Bu risk analiz yöntemi, Adalar-Büyükada yerleşimi genelinde deprem, yangın ve sel afetleri için denenmiştir. Önerilen risk analiz yöntemi, Analitik Hiyerarşi Süreci (AHS) ile Büyükada için ağırlıkları tanımlanan ve kentsel kültür mirası alanlarında en çok hasar veren doğal afetlerden deprem, yangın ve sel risklerini içermektedir. Bu kapsamda analizler şu bileşenlerden oluşmaktadır: Deprem riski analizi; zemin tehlike analizi, tsunami tehlike analizi ve yapısal hasargörebilirlik analizini: Yangın riski analizi; yangın çıkış riski analizi ve yangın yayılma riski analizini; Sel/su baskını riski analizi; aşırı yağış nedeniyle oluşan su baskını riskinin analizi ve su toplama yapılarının hasar görmesi sonucu oluşan su baskını analizini içermektedir. Büyükada örneğinde baraj gibi su toplama yapıları bulunmadığından yalnızca su dağıtım hatları ve aşırı yağışa bağlı olarak eğim ve zemin özellikleri nedeniyle gerçekleşebilecek su baskını için riski analizi yapılmıştır. Analiz kapsamında belirlenen risk faktörleri ve bunların AHS ile oluşturulan ağırlıklarına bağlı olarak her bir risk için ayrı ve toplam riske yönelik CBS ortamında risk haritaları hazırlanmıştır. Büyükada'da doğal afetlerden kaynaklanan risklerin analizi sonucunda toplam tescilli yapı parsellerinin alansal olarak % 40.2'sinin, çok yüksek fiziksel çevre kaynaklı risk altında olduğu görülmüştür.

Anahtar Kelimeler: Kentsel kültür mirası, doğal afetler, risk analizi, CBS, AHS, İstanbul-Büyükada.