Türkiye'nin kırsal yapısı: AB düzeyinde bir karşılaştırma
Özet
Avrupa’nın kırsal çeperleri ve toplumunun geleceği Avrupa Birliği (AB) tarafından kalkınma ve planlamanın en önemli konularından biri olarak görülmektedir. Pek çok araştırmacı ve uluslararası kuruluş (ör: OECD, AB) kırsal alan dinamiklerini anlamak ve uygun politikalar geliştirmek amacıyla farklı kırsallık göstergeleri belirleyerek çeşitli kırsal alan tipolojileri geliştirmişlerdir. Bu tipolojilerde kullanılmak üzere belirlenen göstergeler, nüfus, göç, ekonomik yapı, performans, sosyal refah, eşitlik, çevre ve sürdürülebilirlik gibi pek çok farklı konuyu içeren geniş bir yelpazeye yayılmaktadır. Ancak genel yaklaşım, kırsallığı daha çok nüfus, nüfus yoğunluğu gibi demografik göstergelerle ölçme yönündedir. Bu çalışmanın amacı, seçilmiş kırsal gelişme göstergeleri temelinde Türkiye’nin kırsal yapısını AB üye ülkeleri ile karşılaştırmalı olarak değerlendirmek ve Türkiye’nin AB içindeki yerini tanımlamaktır. Çalışmada 25 AB ülkesi ve Türkiye’yi içeren bir örneklem ile Eurostat ve Dünya Bankası verileri temelinde karşılaştırmalı bir değerlendirme yapılmıştır. Bu değerlendirmede çok değişkenli analiz yöntemlerinden faktör analizi kullanılarak Türkiye’nin Avrupa içindeki kırsal yapısı gelişmemişlik, demografi, kentleşme, yüksek öğrenim ve sanayileşme faktörleri temelinde değerlendirilmiştir. Sonuçlar, AB ülkelerinin kırsallık bağlamında homojen bir yapıya sahip olmadığını, Kuzey ve Güney Avrupa ülkeleri arasında önemli farklılıklar olduğunu göstermektedir. Öte yandan, çalışmanın sonuçları bu genel yapı içinde Türkiye’nin Avrupa ortalamasından oldukça uzak olmasına karşın göreli olarak Güney Avrupa ülkelerine daha yakın durduğunu göstermektedir.
Anahtar Kelimeler: Kırsallık, Türkiye, kırsal alanlar, Avrupa Birliği.
Tam Metin: PDF