Bu çalışma, anaerobik yöntemle stabilize edildikten sonra mekanik su alma işlemlerinde susuzlaştırılan kentsel nitelikli arıtma çamurlarının düzenli katı atık depolama tesislerinde bertaraf edilebilirliğinin değerlendirilmesi amacıyla yürütülmüştür. Atıkların düzenli depolama tesislerine depolanabilme kriterleri, Tehlikeli Atıkların Kontrolü Yönetmeliği (2005), EK-11 A kapsamında yer alan eluatta çözünmüş organik karbon (ÇOK) ve orijinal atıkta toplam organik karbon (TOK) parametreleri yüksek organik madde içeriğine sahip kentsel nitelikli arıtma çamurları için önem taşımaktadır. Bu çalışma kapsamında İzmir’de bulunan bir kentsel atıksu arıtma tesisinden alınan biyolojik çamurlar mezofilik sıcaklık koşullarında anaerobik olarak stabilize edilmiştir. Anaerobik çürütme çalışmaları, laboratuvar ortamında kurulan 8.5 L hacimli iki reaktörün farklı çamur alıkonma sürelerinde 30 gün süreyle işletimi ile yürütülmüştür. Anaerobik olarak çürütülen çamurların mekanik su alma işlemlerindeki performansları bir belt-press simülatörü ile tayin edilmiştir. Laboratuvar ortamında elde edilen çamur keklerinde yapılan analizler ile anaerobik çürütme sonrasında mekanik yöntemle susuzlaştırılan çamurların düzenli depolama tesislerine depolanabilirlikleri eluatta ÇOK ve orijinal atıkta TOK parametreleri dikkate alınarak değerlendirilmiştir. Sonuçlar, anaerobik yöntemle stabilize edildikten sonra mekanik olarak susuzlaştırılan çamurların kek katı madde içeriklerinin düşük olması sebebiyle mekanik su alma işlemi öncesinde şartlandırma işlemine tabi tutulması gerekliğini ortaya koymuştur. Bunun yanı sıra anaerobik yöntemle stabilize edilmiş çamur keklerinin EK-11 A’da belirtilen TOK standartları uyarınca inert atık sınıfında yer aldığı ancak ÇOK standart değerleri uyarınca tehlikeli atık sınıfında yer aldığı ve evsel katı atık düzenli depolama tesislerinde bertarafının uygun olmadığı belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler: Anaerobik çürütme, biyolojik çamur, düzenli depolama, mekanik su alma, nihai bertaraf.