Yeni ekran teknolojileri, zaman ve uzam kavramlarının, önceki dönemlerde ifade ettiklerine göre, yeni anlamlar içermesinde etkili olur. Aynı zamanda sanatın, izleyiciyle kurduğu ilişkiye önemli değişiklikler getirir. Bu makalede, günümüzde uzamsal ilişkilerin değişimi, son onbeş senede üretilen sanatsal çalışmalar göz önüne alarak ve ‘uzam’, ‘yer’, ‘yer-olmayan’ kavramları etrafında tartışılacaktır. Uzamsallık, özellikle Henri Lefevbre ve David Harvey tarafından sunulan kuramsal çerçeve içinde ele alınacaktır. Bununla birlikte, Avrupa modernitesi için bir aracı olduğu düşünülen ‘görüş’ olgusu, bu tartışmayı derinleştirir. ‘Optik görsellik’ ve ‘dokunsal görsellik’ olguları, nesne ve özne arasındaki ilişkiyi belirleyen olgular olarak; uzamın modernite ve sonrasındaki kurgusuna bir yaklaşım geliştirilmesine imkan verir. Makalede, bu olgular temel alınarak, bahsi geçen dönemdeki sanatsal üretimin, üç kategori altında toplanması denenmiş; sanatsal üretimin, uzamın kavramsallaştırılmasına yaptığı katkı araştırılmıştır. Bu kategorileştirme sonucunda, modernizm tarafından sunulan soyut-mekan, ya da diğer bir deyişle özne ve nesne arasında mesafeye dayalı, akılcı bir ilişkiyi varsayan anlayışın günümüzde geçerliliğini koruduğu söylenebilir. Bununla birlikte yeni teknolojilerin bedenden bağımsız bir uzam anlayışına aracı oldukları ileri sürülebilir. Diğer yandan, ekran teknolojilerinin, yaşantı mekanının yeniden üretimine aracı olduğu da öne sürülebilir. Bu yaklaşımın bir uzantısı olarak, günümüzün görsellik rejimi, ‘optik’ ve ‘dokunsal’ deneyimlerini aynı anda sunduğu tartışılabilir. Son olarak, bu çalışmanın öne sürdüğü bir başka yaklaşım, sanatın dönemin sosyal, ekonomik ve teknolojik gelişmeleriyle içiçe ele alınmasının, sanatı yorumlamak için olduğu kadar, dönemi anlamak için de verimli bir zemin oluşturduğudur.

Anahtar Kelimeler: Uzamsallık, görsellik, ekran teknolojileri, çağdaş sanat.