Hitit Medeniyeti müzik kültürünün analizinde arkeolojik verilerin rolü
Özet
Hititlerin, çevre kültür ve medeniyetlerle ilişkilerine ait arkeolojik veriler, Hitit Medeniyeti müzik kültürünün analizi konusunda büyük önem taşımaktadır. Farklı dönemlere tarihlendirilen bu arkeolojik verileri yazılı ve görsel olarak temel iki başlık altında toplamak mümkündür. Yazılı veriler özellikle törenlerin, şölenlerin, merasimlerin anlatılmış olduğu çivi yazılı tabletler; görsel veriler ise üzerinde müzikle ilgili sahnelerin tasvir edilmiş olduğu silindir mühür, rölyefli keramik vazolar, metal sunu kapları ve duvar rölyefleridir. Bu yazılı ve görsel arkeolojik veriler sayesinde medeniyetler ve kültürler arası alışverişler, resmi, dinsel ve gündelik hayattaki törenler, şölenler, merasimler ve bu olaylar içinde müziğe ne şekilde yer verildiği tespit edilebilmektedir. Bu araştırma temel olarak arkeolojik verilerin müzik kültürü açısından analizi konusunda izlenmesi gereken yola ve dikkat edilecek noktalara işaret etmeyi amaçlamıştır. Bunun başlıca sebebi, müzik arkeolojisi ile ilgili olarak yapılan yayınlarda arkeolojik verilerin müzik kültürü açısından yorumlanması konusunda bazı problemlerin varlığının tespit edilmesidir. Bu problemlerden en önemlisi arkeolojik verilerde tespit edilen çalgıların isimlendirilmesinde zaman zaman belirsiz, zaman zaman ise hatalı görüşlerdir. Bu verilerin değerlendirilmesindeki belirsiz ve hatalı görüşlerin temel kaynağı ise görsel malzemedeki sahnelerin törenin tamamını bire bir olarak ifade ettiğinin düşünülmesi ve buna bağlı olarak yorumlanmaya çalışılmasıdır. Makalede bu problemlerin tespiti ile birlikte, müzik sahnelerinde var olan müzik gruplarındaki kişi sayıları, müzisyenler ile müzik grupları arasındaki icra paylaşımı, çalgılar ve diğer müzikal unsurlar konusundaki olasılıklar üzerinde de durulmuştur.
Anahtar Kelimeler: Hitit Medeniyeti, müzik kültürü, arkeolojik veriler.
Tam Metin: PDF