Öncelikle bir eylem biçimi olarak akla gelen “ağlama”, müzikal bir ifade biçimi olarak hem kültürel kimliğin, hem de kadın kimliğinin göstergelerinden biri olarak karşımıza çıkmaktadır. Kadınların yaşanmışlıklarındaki her türlü duygunun dışavurumunda varlık bulan çığlıkların, büyük bir ustalıkla ezgiye dönüştüğü “ağlamalar”, göç edilen mekânlarda, mekânın getirdiklerinin etkisiyle eskiye, yeniye olan yabancılaşmanın oluşturduğu değişim ve dönüşümün önemli örnekleridir. Bu örnekler kadına ait ifade biçiminin farklılığını ortaya koyarken, aynı zamanda kadına ait müzikal üretimlerin varlığını bir kez daha kanıtlamış olmaktadır. Müzikal ve edebi yönden “ağıt” başlığı altında incelenen başlı başına bir tür olarak ele alınan “ağlamalar”, öncelikle alan araştırmaları yapılarak çalışmaya dahil edilmişlerdir. Araştırma yöntemleri olarak kültürel çalışma, folklor, müzikoloji ve etnomüzikoloji metotlarının kullanıldığı bu çalışmada, alan araştırmalarında etnomüzikolojideki “katılımcı gözlem” (participiant observation) ve yerinde gözlem yöntemleri ile her bireyin kişisel tarihi olduğundan hareketle sözlü tarih yöntemlerinden yararlanılmıştır. İlk olarak Doğu Karadeniz’de Trabzon ili, Düzköy ilçesi ve bu ilçeye bağlı olan Haçka yaylası, Çal köy ve Çayırbağı köylerinde rastlanılan “ağlama” örneklerine, daha sonra Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyetinde de rastlanmıştır. 1974 Kıbrıs Barış Harekâtı’ndan sonra Trabzon’dan Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’ne göç eden Karadenizlilerin, yoğun olarak yaşadıkları, Girne’ye bağlı Bahçeli köyünde kayıt edilen benzer nitelikteki örneklere, Trabzon’dan İstanbul’a göç etmiş olan kadınlar arasında da rastlamak mümkün olmuştur. Ancak göç edilen yerlerle birlikte mekândaki farklılığın getirdiklerinin tesiriyle, kadın yaşamlarındaki işlevleri bakımından değişim söz konusudur. Dolayısıyla çığlıkların müziğe dönüşmesinin yanı sıra değişimin etkisiyle farklılaşması, kadın kimliği ve kadın müziğinin anlamlandırılması bakımından oldukça önemlidir.

Anahtar Kelimeler: Ağlama, kadın müziği, kadın kimliği, kültürel kimlik, göç, değişim.