İTÜDERGİSİ/b, Cilt 5, Sayı 2 (2008)

Yazı Büyüklüğü:  Küçük  Orta  Büyük

Maurice Ravel'in Le Gibet adlı eserindeki ölüm temasının algılanması

Zehra Müge HENDEKLİ, Cihat AŞKIN

Özet


Maurice Ravel (1875-1937), sanatçı kimliği ve fikirleriyle, yaşadığı döneme damgasını vurmuş bir bestecidir. Sembolizm, Ravel’in etkilendiği önemli bir akım olarak incelenmiştir. Özellikle solo piyano eserlerine bakıldığında, müzik-dışı unsurların ve sembollerin sıklıkla kullanıldığı görülür. Bu sembollerin incelenmesinin Ravel’in söz konusu eserlerine farklı bir bakış açısı getireceği tartışılmıştır. Bu eserler analiz edilirken, Ravel’in adeta bir şair ya da ressam tavrıyla yaklaşarak, değişik bir müzikal ifade yarattığı ortaya çıkmıştır. Ravel’in kendine özgü sonoritesinin, etkilendiği müzik-dışı unsurlarla bir bağlantısı olup olmadığı tartışılmıştır. Ravel’in bazı eserlerinin adlarını oluşturan kelimelerin anlamlarının, eserlerini algılamada bir etkisi olup olmadığı incelenmiştir. Bu kelimelerin ortalama dinleyici tarafından nasıl algılandığını gösteren bir araştırma gerçekleştirilmiştir. Müzisyen ve müzisyen olmayan yetişkinler ve çocuklardan oluşan toplam kırk dokuz gönüllünün katıldığı bu araştırmada, Ravel’in solo piyano müziğinden bazı kesitler katılımcılara dinletilmiş ve hissettiklerini birkaç kelime halinde yazmaları istenmiştir. Araştırmanın sonucunda, Ravel’in solo eserlerinin dinleyici üzerinde belirgin bir etki yarattığı ortaya çıkmıştır. Bazı eserlerinin ise, birebir sembolik anlamlar taşıdığı gözlemlenmiştir. Ravel, söz konusu eserleriyle, insan beyninde görüntüler çizmiş ve bu görüntülerin bazıları eserlerin içerdiği sembolik anlamlarla birebir örtüşmüştür. Yapılan çalışmadan, Gaspard de la Nuit (Gecenin Çocuğu) (1908) adlı eserin Le Gibet (Darağacı) adlı bölümü örnek gösterilmiştir. Ravel toplam üç bölümden oluşan bu eserinde, Aloysius Bertrand (1807-1841) adlı bir Fransız şairin aynı adlı gotik şiirinden bazı bölümleri birebir kullanmıştır. Darağacı isimli şiirde işlenilen ölüm teması, araştırmaya katılan dinleyiciler tarafından algılanmıştır.

 

Anahtar kelimeler: Maurice Ravel, sembolizm, Le Gibet, ölüm, Gaspard de la nuit.


Tam Metin: PDF