Pera'da resim üretim ortamı 1844-1916
Özet
Bu çalışma 1844-1916 yılları arasında Pera merkezinde gelişen resim üretimini araştırmak için yapılmış bir araştırmadır. Dönemin günlük gazetelerinden yararlanılarak pek çok yeni elde edilmiş, belirtilen tarihler arasında sanatçılara, atölyelerine, ürettikleri eserlere dair detaylı bilgi edinilmiştir. Bu sayede İstanbul genelinde ve de Pera’da yapılmış sergileri gösterir yeni bir sergi listesi çıkarılmış, sanatçı atölyelerini, sergi mekanlarını ve de resim araç gereçlerinin satıldığı dükkanları gösterir bir yerleşme planı oluşturulmuş, son olarak da dönemin sanatçılarını tanıtan bir sanatçı fihristi meydan getirilmiştir. Böylece Pera’daki ortamın bileşenleri ortaya konmuştur. Ele alınan bir başka konu ise dönemin basına yansıyan resim eleştirileri olmuştur. A.Kamil, R. Delbeuf, L.C. Prétextat ve A. Thalasso’nun kaleme aldığı resim konulu yazılardan resmin içeriğine, taşıması gereken özelliklere, nasıl bir resim beğenisi olduğuna dair fikir edinilmiştir. Yazarların farkında olarak ya da olmadan zaman zaman konu ettikleri, "Osmanlı Resmi" ve “Osmanlı Sanatçıları” ya da “Osmanlı olmayan Sanatçılar” tanımlamaları tez içinde de tartışmaya açılmış, Pera’daki çok kültürlü yaşama paralel olarak, çok kimlikli Osmanlı yapısının, gelişmekte olan Resim Sanatını ve resim ortamını etkilediği görülmüştür. Sonuç olarak, 70 yıllık bir dönem içinde adından bahsedilen 200’den fazla sanatçının 100’e yakın sergi için ürettikleri yüzlerce resimle somuta inen bir ortamın analizi yapılmış; Pera ortamının Levanten, yerli, müslim veya gayrimüslim fark etmeksizin o yıllarda İstanbul’da bulunmuş, resim yapan ya da resim dersi veren herkesin dahil olduğu kalabalık bir grubun kollektif ürünü olduğu yargısına varılmıştır.
Anahtar Kelimeler: Osmanlı Resim Sergileri, Sanayi-i Nefise, Pera, Stamboul gazetesi, Adolphe Thalasso, Abdullah Kamil, Prétextat, Régis Delbeuf.
Tam Metin: PDF