Özellikle 20. yüzyılda dünyada hız kazanan göç hareketleri milyonlarca insanı kıtalar ve ülkeler arasında yer değiştirmeye zorlamış, kendi ulus devletleri dışında yeni bir ülkede yaşam kuran bu insanlar zaman içinde yeni nesillerin de yetişmesiyle yeni kimlikler kazanmaya başlamışlardır. Bugün Almanya Türkleri’nin de dahil olduğu bu göçmen grupları modern diasporik kimlikler olarak tanımlanmakta ve kendilerine özgü kültürel bir yapı göstermektedirler. Göç araştırmalarında bu olgular çeşitli yönleriyle incelenmekte, ortaya yeni kuramlar konmaktadır. Bu kuramlardan birisi de göç eden kişi ve toplulukların bir süre sonra “ana vatanları”nı gerçekte olduğu şekliyle değil, belirli yönleri ile hatırlamaları, kurgulamaları ve yeniden ‘hayali vatan’ olarak üretmeleri üzerinedir. Mekân ve insanlar arasındaki mesafe, gerçekliğin yerine hayal etme ve fantezi dünyasını öne çıkarmaktadır. Ayrıca her toplum kendi hayal etme (imagination) biçimlerine sahiptir ve bu biçimler “ana vatan” kurgusunun farklı topluluklarda çeşitli biçimlerde ortaya konmasına yol açar. Bu makalede kendileri de diasporik alanın öznesi olan, Almanya’da yetişen ikinci nesil Türk sanatçılardan Anny ve Sibel Öztürk’ün bazı yapıtları ele alınarak sanatçıların ‘hayali vatan’ bağlantılı yaklaşımları irdelenmektedir. Öztürkler yapıtlarında 1950-1970’li yıllara dair dinledikleri hikayeler ve kendi çocukluk anılarından yola çıkarak, güncel sanat uygulamaları ile köken ülkelerine, ana vatanlarına bağlar geliştirmektedirler. ‘Yeni vatan’larında ‘ana vatan’larını kurgulayarak 2000’li yıllarda göçün başlangıç yıllarını canlandıran sanatçılar, bu yönüyle aynı zamanda ikili aidiyetlerini de ortaya koymaktadırlar.

Anahtar Kelimeler: Diaspora kimliği, hayali vatan, Almanya’da Türk sanatçılar, Anny ve Sibel Öztürk.