Helmholtz’un fiziksel akustik ve psikoakustik dallarını 1877’de ayırmasından sonra psikoakustik dalı, sesin mekânsallığını ikinci sıraya iten bir yaklaşım izledi. Bunun nedeni sesin içeriğinde fiziksel dünyadaki olaylara dair fiziksel bilgilerin bulunabileceğinin gözardı edilmesiydi. Sesin parametreleri ses düzeyi, perde ve tını olarak belirlendikten sonra mekânsallaştırma yalnızca bir ses kaynağının soyut bir koordinat sistemi içinde konumlandırılması problemi olarak formüle edildi. Bu kavramsallaştırma, sesin mekân ile ilişkisinin fizyolojik formülünde olduğu kadar müziksel ve estetik paradigmalarda da baskın oldu. Modern dönemde kaynakların soyut geometrik düzenlerle din-leyicilere empoze edildiği mekânsal müzik eserleri Öklit uzayını, algısal süreçlerin önünde değer-lendiriyordu. Literatürde bu kavramsallaştırmaya karşı çıkarak genelde algısal süreçleri ve özelde işitselliği gerçek dünyadaki fiziksel olaylarla ilişkilendiren çalışmalar bulunmakta. Ekolojik psikoloji gibi çalışmalar bedeni ön plana çıkartarak yerleşik paradigmaların algısal farklılıklara duyarsız olduklarını, farklılıkların açıklanabilmesi için bedenin mekân içindeki zamansal hareketinin an-laşılması gerektiğini savunuyorlar. Bu kuramlar fiziksel süreçlerle süreklilik içinde olduğundan dolayı dokunma duyusu ile ilgili bir işitmeyi gösteriyor. Günümüz teknolojilerinin etkisi kuramsallaştırılan bu dokunsallığa, uygulamalar yoluyla yeni açılımlar getirmek yönünde. Gelişmeler performatif teknolojik arayüzlerin dokunsallığı oldukça genişletmesi, etkileşimli nesnelerden etkileşimli mekânlara doğru bir evrimleşme, ses üretiminin mikro süreçlerinin müdahale sınırlarına girmesi ve dinamik olarak kontrol edilebilirliğinin artması olarak gösterilebilir. Teknolojik gelişmeler, işitmenin mekân ile ilişkisinin dokunsal bir bilgi türüne doğru kaydığını, bunun da yeni bir beden-mekân işitselliğini ortaya çıkarabileceğini ortaya koyuyor.

Anahtar Kelimeler: Müziksel ses ve mekan, mekansallaştırma, dokunsallık, etkileşimli teknolojiler.