Rüzgar, yerleşme ve bina tasarımında eski çağlardan beri önemli bir çevresel faktör olmuştur. Rüzgarın, yapıların soğutma yüküne etkisi, bu etkilerin bilimsel yöntemlerle ortaya konması, tasarım ve uygulama alanlarına zaman geçirilmeden yansıtılması enerji tasarrufuna her zamankinden daha fazla gereksinim duyulan günümüzde, çok büyük önem taşımaktadır. Bu bağlamda, avlulu binalarda rüzgar etkisi ile oluşacak hava hareketinin etkinliğini değiştirebilecek binaya ait diğer açıklıkların da göz önünde bulundurulması, dikkatlice incelenmesi gerekmektedir. Hava hareketlerine, bir pasif iklimlendirme aracı olarak özellikle sıcak ve nemli iklim kuşaklarında, bina içi havalandırmanın sağlanması açısından gereksinim duyulabilir. Sıcak-kuru iklim bölgelerinde doğal taşınım yoluyla oluşacak bina içi-avlu arası hava akımları, ılımlı-nemli ve sıcak-nemli iklim bölgelerinde rüzgar basıncı yardımı ile elde edilmektedir. Avlulu binaların özellikle sıcak kuru dışında ılımlı veya sıcak nemli iklimsel karakter gösteren bölgelerde doğal havalandırma açısından performansını arttıracak, dolaylı olarak soğutma yükünü azaltacak değişikliklerden biri avlu mekanına yatay doğrultuda rüzgarın iteceği havayı geçirecek boşlukların yaratılmasıdır. Bu çalışma avlulu yapıların mimari kütlesinde yaratılacak açıklıkların avlu mekanındaki hava hareketleri hızına etkilerini rüzgar tüneli deneyleriyle ortaya koymaktadır. Elde edilen sonuçlar; boşluksuz avlulu binaya göre farklı şekillerde düzenlenen açıklıkları olan binalarda, düşey yüzeylerdeki boşlukların alan ölçüsü ve konumlarıyla orantılı olarak avlu içerisindeki hava hareketi hızlarını arttırmakta olduğunu göstermektedir.

Anahtar Kelimeler: Doğal havalandırma, bina içi hava hareketleri, rüzgar etkileri, pasif soğutma, avlulu bina iklimi.