İstanbul’un son 20 yıl içinde hızlı bir dönüşüm yaşamış olması, bu süreç içinde İstanbul’un gayrimenkul ve rant odaklı büyüme içerisinde olması, yapı stoğunun yaklaşık %60’ının depreme karşı mukavemet gösterecek sağlamlıkta olmaması gibi nedenler ile İstanbul için, kentsel dönüşüm kavramının yoğun olarak tartışılması kaçınılmaz olmuştur. Bununla birlikte İstanbul’da halen kentsel dönüşüm ve depreme hazırlık politikalarının üretilmesinde önemli eksiklikler bulunmaktadır. Bu tespitleri dikkate alarak, yeni dönemin gündemini doğru belirlememiz gerekmektedir. Özellikle deprem beklentisi ve yapı stoğunun yeterli sağlamlıkta olmadığı gerçeği, afet odaklı kentsel dönüşüm planlamasındaki ön koşulların neler olması gerektiğini sorgulamayı zorunlu kılmaktadır. İstanbul’da son yıllarda gerçekleştirilen kentsel dönüşüm çalışmaları, yerel yönetimlerin bireysel çabaları ile uygulanan tekil projelerden ibaret iken, depreme hazırlık çalışmalarının kentsel planlama ile ilişkilendirilme çabaları sınırlı kalmıştır. Bu süreç içinde ‘Kentsel dönüşüm ne olmalıdır? Neleri kapsamalıdır? İstanbul’a özgü koşullar ve stratejiler nelerdir?’ gibi sorulara cevap aranmış ve birtakım kavramsal kargaşa da yaşanmıştır. Bu karmaşa, ancak süreç içinde uygulamalı örneklerle ortadan kalkacaktır. Bu yönde atılan tüm adımlar değerlidir ve ülkesel politikalara ışık tutmalı, öncü olmalıdır. Bu makalenin amacı, deprem odaklı kentsel dönüşüm etki projelerinin araçlarının ve uygulanabilirliğinin değerlendirilmesi ve ileriye dönük kanıta dayalı kentsel dönüşüm politikalarının oluşturulmasıdır. Makalede, deprem odaklı kentsel dönüşüm etki projelerinin anahtar bileşenleri incelenmektedir. Deprem odaklı kentsel dönüşüm etki projesinin uygulanabilirliği örnek alan üzerinde SWOT analizi yöntemi ile sınanmaktadır. Makale, depreme odaklı çözüm ve etki yaratacak kentsel dönüşüm politikalarının önemini vurgulamakta ve kentsel dönüşüm tartışmalarına pilot alan sınaması ile kanıt sunmaktadır.

Anahtar Kelimeler: Ateşleyici proje, deprem, İstanbul, dönüşüm, finansal fizibilite.