İstanbul kent merkezi yakın çevresindeki konut alanlarında kullanım ve kullanıcı farklılaşması
Özet
Dünya’daki kentlerin çoğu bir farklılaşma süreci yaşamakta ve bu kentlerin merkezlerinin yakın çevresindeki konut alanları da zaman içinde iç ve dış etkenlerce değişime uğramaktadır. Bu değişimler bazen fonksiyonların, bazen dokunun, bazen de sosyal yapının değişimi olarak karşımıza çıkmaktadır. Şehir eski merkezi yakın çevresinde, merkezi iş faaliyetlerinin çevrelerindeki konut alanlarını etkisi altına alarak büyümesi, trafik yoğunluğunun artması ve gürültü, hava kirliliği gibi olumsuz çevre koşulları vb. nedenler, farklı gelir gruplarının biçimlendirdiği demografik yapı üzerinde etkili olmuştur. Bu alanda yaşayan orta ve yüksek gelirli ailelerin şehir dışına göç etmeye başlamasıyla boşalan konut yapıları, bu grubun yerini düşük gelirli mülk sahiplerinin alması nedeniyle kullanıcı değiştirmek veya farklı bir işleve tahsis edilmek zorunda kalmışlardır. Bu kullanım ve kullanıcı değişikliği, yapıları oluşturan iç ve dış bileşenlerin de yeni koşullara uyarlanmasını gerektirmiştir. Bu araştırmada İstanbul’da da son yıllarda Tarihi Yarımada’nın Marmara Denizi tarafındaki konut alanlarında görülen işlevsel değişmeler ve kullanıcı farklılaşmalarını incelemek amacıyla Sultanahmet ve Cankurtaran mahalleleri seçilmiştir. Yapılan araştırma sonucunda bölgede konuttan turizm işlevine bir dönüşüm yaşandığı tespit edilmiştir. Bu işlevsel dönüşüme bağlı olarak fiziksel yapının iyileştiği, ancak daha önce bu bölgede yaşamakta ailelerin alandan taşındığı, alana turizm ve yeme içme sektöründe çalışan kişiler ile tek kişilik hane halklarından oluşan genç nüfusun gelmeye başladığı görülmüştür. Bu durum alanda nüfus azalmasına neden olduğu gibi, aidiyet ve sahiplenme duygularının devamının sağlanmasında da güçlükler oluşturabilecektir.
Anahtar Kelimeler: Şehir merkezi, konut alanları, yeniden canlandırma, rehabilitasyon.
Tam Metin: PDF