Yüklenici firmaların rekabeti: İş çevresi bağlamı
Özet
Rekabet konusunda geniş bir zaman içinde oluşan büyük bir bilgi birikimi bulunmaktadır. Bugüne kadar yönetim bilimlerinde firma düzeyinde rekabeti inceleyen çok sayıda çalışma yapılmış ve firma içi veya firma dışı faktörlere odaklanan rekabet teorileri geliştirilmiştir. Konu inşaat sektörü özelinde ele alındığında, yönetim bilimlerindeki ilgiye paralel olarak özellikle 1990’lardan sonra konuya olan ilginin arttığı görülmektedir. Bununla birlikte yapılan çalışmaların (i) imalât sektörü için geliştirilen modelleri uyarlamada sektörün özelliklerini yeterince dikkate almaması, (ii) genellikle uluslararası pazarlarda faaliyet gösteren büyük firmalara odaklanması ve (iii) rekabeti kantitatif/nicel yaklaşımla sayısal göstergeler üzerinden incelemesi sebebiyle sektördeki rekabetin nasıl şekillendiğini ve nelerden etkilendiğini açıklamaktan uzaktır. Yukarıda tarif edilen bilgi boşluğunu doldurmak üzere yüklenici firmaların rekabetini iş çevresindeki ilişkiler ışığında incelemek ve firma büyüklüğü, hizmet verilen müşteri tipi ve faaliyet gösterilen pazar gibi bağlamsal faktörlerin rekabeti nasıl etkilediğini ortaya koymak üzere nitel bir araştırma yapılmıştır. Araştırmanın sonuçları (i) iş çevresinde etkili olan ilişkilerin yüklenici frimaların rekabetlerini doğrudan etkilediğini ortaya koymaktadır. Bu ilişkilerde özellikle sektörün ana aktörlerinden olan ve talebi yaratan müşteriler ile üretimin gerçekleşmesinin vaz geçilmez parçası olan tedarikçiler ön plana çıkmaktadır, (ii) rekabet ortamının firma büyüklüğü, hizmet verilen müşteri ve faaliyet gösterilen pazardan etkilen-diğini göstermektedir, (iii) proje bazlı üretim, parçalı yapı, enformel ilişkiler ve talebin süreksizliği gibi inşaat sektörünün kendine has özelliklerinin rekabetle ilgili yapılacak çalışmalara dahil edilmesi gerektiğini ortaya koymaktadır.
Anahtar Kelimeler: İnşaat sektöründe rekabet, yüklenici firma, iş çevresi.
Tam Metin: PDF